Kitlesel fonlama araçlarından Kickstarter'da yeni ve biraz farklı bulduğum bir 3D yazıcıyı sizlerle paylaşmak istedim: Cubibot. Cubibot küçük ölçülerine göre oldukça fazla seçenek sunan bir yazıcı gibi duruyor. Şu anda Cubibot henüz gerçekleşmiş bir proje olmadığından net konuşmak pek mümkün değil. Ancak proje sayfasında vaat edilen sözlerin yerine getirilmesi halinde gerçekten ilgi çekici bir ürün ortaya çıkmış olacak. Cubibot'a ısıtmalı tabladan , otomatik kalibrasyona , HEPA filtre sisteminden , kapalı çalışma hacmine kadar bilinen tüm ileri düzey özellikler dahil edilmiş. Yazıcının iOS ve Android uygulamalarının yanısıra , kullanıcıya başka yerde bulunması mümkün olmayan bir 3D model deposu sunuluyor. İşin en ilginç yanı Cubibot'un fiyatı. KickStarter fonlama süresince tam özellikli Cubibot 250 dolardan satışa sunuluyor. CubibotOne olarak adlandırdıkları ve daha düşük özelliklere sahip olan PLA yazıcısının fiyatı ise 150 dolar. Bu fiyatlara akıllı saat almanın dahi mümkün olmadığı düşünüldüğünde Cubibot , ilk defa 3D yazıcı sahibi olmak isteyenler için iyi bir seçenek olabilir. Cubibot'un tek olumsuz yanı kanaatimce baskı hacminin küçük olmasıdır. Ancak bunun yeni başlayanlar için bir sorun olacağını düşünmüyorum. Bu ebatlardaki baskı hacimlerine sahip3D yazıcılar, çalışma esnasında en az sorunun yaşandığı makinalardır. Hele de kapalı bir hacme sahipseler bu avantaj iyice öne çıkar. Cubibot'un , oldukça şık görünümlü olması bazı kullanıcıları kesinlikle cezbedecektir. Son söz olarak 3D yazıcı alırken paranızın bir süre sonunda geri döneceğini hatırlatmak isterim. 3D yazıcı almak , bir TV veya herhangi bir tüketici elektroniği almakla aynı şey değildir. 3D yazıcı ufkunuzu açarken , yakınınızda bulamadığınız bazı gerekli parçalara (örnek: arabanızın plastik aksamlarından bazıları , eski model elektrik süpürgenizin toz torbası klipsleri yada vakum adaptörleri v.s.) kolayca ve ekonomik olarak ulaşmanızı sağlayacaktır.
Üretimin tamamının 3D yazıcılarla yapılacağı ilk sektör hangisi olacak derseniz , ayakkabı sektörünün bu konuda oldukça önde olduğunu söyleyebiliriz. 3D Ar-Ge çalışmalarının en fazla yoğunlaştığı sektör olduğu için ayakkabıcılık öne çıkıyor. Çeşitli 3D tarama ve 3D baskı firmalarının arasında bu konuyla ilgilenen çok sayıda firma ve girişimci var. Bunlar arasında Feetz ve Volumental'i sayabiliriz. İnsan vücudunda konfeksiyona (toplu ve hazır üretim) en zor uyum sağlayan bölge olan ayaklar, vücudumuzun tüm yükünü çekiyor. Her insanın kendine has bir ayak izi olduğu da bilinen bir gerçek. Vücudun yere temas noktasını temsil eden ayak izleri , aynı zamanda vücudun ağırlığının zemine dağıldığı bölgedir. Ve bu dağılım eşit ağırlıklı değildir. Ayak taban yapısına uyumsuz ayakkabı tabanları kullanıcı için her zaman sıkıntı yaratmıştır. Ayaklarımızın rahat olmadığı zamanlarda yaşadığımız acıların yanı sıra , ayakların verdiği huzursuzluk gezilerimizi berbat edebilir. Tamamıyla konfor ve kişiye özel ayakkabı üretimine odaklanan ABD merkezli Feetz firması bünyesindeki 100 adet kişisel FDM yazıcılarıyla müşterilerinden gelen talepleri karşılamaya çalışıyor. Görünüm olarak oldukça sade olan Feetz ayakkabılarının fiyatı 25 dolardan başlıyor. Feetz yatırımcıları , 3D yazıcılarla ayakkabı üreterek , toplu üretimde (özellikle Çin'deki üretimde) maliyet unsuru olarak karşılarına çıkan nakliyat ve zaman kaybı unsurlarını elimine ettiklerini belirtiyorlar. Firma , kişiye özel üretim yaptığı için , ayrıca stok ayakkabı barındırmıyor. Moda konusunda şu ana kadar toplu üretimde başarılı olmuş ve 3D baskı kullanan bir firma henüz yok. Geçtiğimiz yıllarda moda evi olarak , butik tarzda üretim yapan işyerleri arasında kapananların bile olduğu biliniyor. Tüm bunlara rağmen Feetz yatırımcıları kurdukları iş modelinin işleyeceğini düşünüyorlar. Zira 3D baskı teknolojisi her geçen gün gelişiyor , yeni malzeme ve yazıcılar ortaya çıkıyor , fiyatlar inmeye devam ediyor. Feetz'in başarısını zaman gösterecek diyebiliriz. Ayak konusunda faaliyet gösteren bir diğer firma ise Volumental. Kişiye özel ayakkabı ve diğer ayak ürünleri (terlik , kayak takımı , ortopedik ürünler v.s.) konusunda uygulamalar geliştiren firma şimdiden önemli üreticilerle iş birlikleri oluşturmuş durumda . Ayak taraması konusunda uygulama geliştiren Volumental , geçen birkaç yıl içerisinde genel tarama konusundan ayak tarama konusuna yönelen firmalardan birisi olduğunu bizzat kendim yakından takip ettim. Şöyle ki ilk lanse edildiklerinde online (web üzerinden) 3D tarama yapan bir firmaydılar. Ana Sayfalarımıza koyduğumuz Volumental linkiyle biz de müşterilerimizin yüksek özellikli bilgisayar kullanmadan 3D tarama yapmasına olanak tanıyorduk. Fakat zaman içerisinde Volumental'in ilgisi ayak tarama konusuna yöneldi. Genel anlamda sundukları 3D tarama işine son verdiler. İsveç merkezli ve yeni mezun bir grup öğrencinin başlattığı bir girişim olan Volumental , ilerleyen zamanda aldıkları yatırımlarla işlerini geliştirerek bugünkü noktaya kadar getirdiler. Geçen zaman içerisinde MiniFabrikam'a ayakkabı sektöründen gelen talepleri de değerlendirdiğimde 3D yazıcıların ilk ve yoğun olarak kullanılacağı sektörlerin başında ayakkabı sektörü geliyor diyebilirim. Bu konuda ülkemizdeki ayakkabı üreticileri ne derecede aktif ? Sanırım halen araştırıp bilgi alma aşamasındalar. Oysa faaliyetlerini yoğunlaştırıp işe koyularak yol alsalar kanaatimce daha fazla şey öğrenecekler...
Autodesk'in 3D tasarıma yeni başlayanlar ve okullar için geliştirmeye devam ettiği CAD yazılımı Tinkercad'e blok görüntüleyiciden sonra tuğla görüntüleyici özelliği de geldi. Blok görüntüleyici MineCraft için düşünülmüş bir arayüz olarak karşımıza çıkarken tuğla görüntüleyici ise Lego için düşünülmüş bir arayüz olarak karşımızda. Tasarım dünyasında bilindiği üzere Lego blokları hızlı prototipleme aracı olarak kullanılabilmektedir. Bu sayede tasarlanan ürün hızlı bir şekilde test edilip , ürün aşamasına geçiş süreci kısaltılabiliyor. Tinkercad , yeni geliştirdiği arayüzü halen Beta (test) aşamasında tutuyor. Ancak artık tüm kullanıcıların bu arayüzü kullanmaları zorunlu hale getirildi. Son haliyle daha da gelişkin bir hale gelen Tinkercad , topluluk desteği , 3D model deposu , bilgisayara kurmaya gerek olmaması gibi özelliklerle pek çok konuda ön plana çıkıyor. Tüm okullarda kullanılması gereken bir araç olan Tinkercad'in ülkemizde de fark edilip , daha geniş kitlelerce kullanılmaya başlanmasını ümit ediyoruz. Bu sayede gençler, 3D düşünme yeteneklerini gelişecek , tasarladıkları herhangi bir objenin çıktısını 3D yazıcılardan kolayca alabileceklerdir. Çünkü Tinkercad'de tasarlanan objelerin tamamı yazdırılabilir özelliklere sahip olarak elde edilebilmektedir.
Mojang firmasının geliştirdiği ve sonradan Microsoft tarafından satın alınan basit , ancak sınırsız oyun alanı sunan MineCraft oyunu , gençler arasında popülerliğini koruyor. Voxel (pixelin hacimli hali) temelli oyun , basit küplerin kombinasyonlarını değerlendirme mantığıyla çalışıyor. Oyun içerisinde kendi 3D tasarımlarınızı oluşturabiliyorsunuz. Bu tasarımları çeşitli yollarla 3D yazdırmak önceden de mümkündü (Örneğin PrintCraft vasıtasıyla). Şimdiyse daha genel kullanıcıya sahip olan Windows'un yeni geliştirdiği Remix3D ile 3D baskı almak mümkün olacak. Remix3D , Windows'un içerisinde ücretsiz olarak sunulan ve Microsoft'un ayrı bir özen gösterdiği 3D baskı platformuna ait yazılımlardan sadece bir tanesi. Remix3D , Paint3D ve halen kullanımda olan , ancak yakın zamanda özellikleri Paint3D'nin içerisine gömülecek olan 3DBuilder uygulaması Microsoft'un 3D baskı platformunun ana öğelerini oluşturuyorlar. Windows 10 'un Creators Update olarak anılan güncellemesiyle tüm PC'lere gelmesi planlanan Remix3D platformunun ülkemizde Eylül-Ekim aylarında kullanıma açılması bekleniyor. Microsoft , MineCraft'ın Windows 10 için olan versiyonunu "birlikte daha iyi" sloganıyla beta olarak yayınladı. Bu betada , oyun içinden 3D platformuna erişim olanağı sunuluyor. Hem kullanıcının tasarımları 3D yazdırılabilecek , hem de Remix3D'de olan tasarımlar oyun içerisine alınabilecek ve düzenlenebilecek. .İlerleyen günlerde oyunun XBox versiyonunda da benzer özelliklerin sunulacağı belirtiliyor.
3D tasarım (CAD) dünyasının önde gelen ismi Autodesk İmalat sanayii için olan modelleme yazılımı Fusion 360'ın web versiyonunu hazırlıyor. Autodesk tarafından 1 ay önce yapılan açıklamada henüz beta (test) aşamasında olan web versiyonunda ilerleyen zamanda daha çok fonksiyon bulunacak. Benzer hamlelerden birini geçtiğimiz yıl içerisinde SketchUp gerçekleştirmişti. SketchUp'ın web versiyonu orjinal yazılıma göre daha az özellik barındıran sade bir arayüze sahip. Muhtemelen Fusion 360 da benzer şekilde sade web versiyonuyla karşımızda olacak. Tamamen web tarayıcısında çalışan ve webde full özellikli diyebileceğimiz tek yazılım olan OnShape için CAD sektöründe yeni bir çağı başlattı diyebiliriz. SolidWorks'den ayrılan mühendislerin biraraya gelerek kurdukları OnShape , web tarayıcısı üzerinde çalışan en gelişmiş CAD yazılımı durumunda. Tarayıcı üzerinde çalışan CAD programlarının bir takım avantajları var. Özellikle takım çalışması gereken durumlarda sürekli olarak dosya alış-verişi ve dosya indirme-yükleme gibi zaman kaybına yol açan işlemlerden kurtulunuyor , versiyon kontrolu mekanizması sayesinde tasarımcılar üzerinde çalıştıkları projenin versiyonundan kolaylıkla haberdar olabiliyorlar. Çalışmaların sürekli olarak kaydedilmesi sistem tarafından otomatik yapıldığından tasarımcının yaptığı işi kaydetmesi zorunluluğu ortadan kalkıyor. Ayrıca CAD programını bilgisayarlarına kurmaları gerekmiyor. Bu , düşük özellikteki bir bilgisayarda dahi tasarım yapılabileceği anlamına geliyor. Hatta tablette bile ileri düzeydeki tasarım araçlarını kullanma şansına sahip oluyorsunuz. Fusion 360'ı tarayıcı üzerinden nasıl çalıştıracağız ? Autodesk hesabınıza girdikten sonra A360 depolama alanında bulunan Fusion dosyalarının yanındaki aşağıya bakar ok seçeneğinden tarayıcıda aç seçeneğini seçerek 3D dosyalarını web tarayıcısında açabiliyoruz. Fusion 360'ın web versiyonunun kullanımı konusunda hazırlanan video ve anlatımlara bu linkten ulaşabilirsiniz.
Autodesk'ten sonra 3D baskı konusunda en aktif firmalardan birisi hiç kuşkusuz Microsoft'tur diyebiliriz. 3D baskıyı Windows'un içine yerleştirmeleri Windows 8.1 güncellemesiyle başladı. O zamandan bu yana 3D Builder'a yeni özellikler eklenmeye devam etti. (3D tarama özelliği v.s.). Ardından önemli 3D yazıcı üreticilerinin sürücüleri işletim sistemine dahil edilerek Windows'u 3D yazıcılar için tak-çalıştır tarzı bir ortama dönüştürme çalışmaları oldu. Şimdi işi sıradan kullanıcılar açısından daha da kolay hale getirmek için 3D özelliklerini meşhur Paint uygulamasının içine yerleştirdiler. Bu sayede Paint'i kullanacak düzeyde bilgiye sahip olan herkes , 3D tasarıma da kolayca geçiş yapar hale gelecek. Paint'in 3D versiyonu ve Print 3D uygulaması Windows'un Creators Update olarak bilinen güncellemesiyle geçtiğimiz günlerde kullanıma sunulmuştu. Önümüzdeki Eylül Ayı'nda yayınlanacak olan Creators Update'de ise 3D Bulder'ın hepten kaldırılacağı söyleniyor. 3D Builder'ın tüm fonksiyonelliği Paint 3D'ye aktarılacak ve uygulama sonlandırılacak. Paint 3D , Print 3D ve Remix 3D (Remix 3D şu an Türkiye'de desteklenmiyor) üçlü ekosistem olarak 3D baskı dünyasının ihtiyaçlarına Windows içerisinden yanıt vermeyi amaçlayacak. Remix 3D , tasarımcıların tasarımlarını paylaşabildiği , hazır tasarımlardan yararlanabildiği bir ortam sunuyor. Şu an için erişim Ülkemizde desteklenmese de yakın zamanda (belki Eylül ayında) Remix 3D'ye erişim mümkün olacak. Halihazırda binlerce 3D modelin barındığı Remix 3D , ilerleyen zaman içerisinde oluşturacağı birikimle önemli bir 3D model deposu olacaktır. 3D Builder'ın bazı özelliklerini oldukça güçlü bulduğumu belirtmek isterim. Örneğin kabartma veya embos yazı oluşturmada en iyi CAD yazılımlarıyla boy ölçüşebilir. Kesinlikle uzman ellerden çıktığını 3D Builder'ı kullanmaya başladığınız ilk andan itibaren anlıyorsunuz. Paint 3D için de benzer şeyler söylenebilir. Microsoft'un 3D baskı konusuyla sadece ABD değil , Avrupa'da da ilgili bir birim olduğunu biliyorum. Şirketin 3D yazdırmaya gösterdiği ilgi sanırım sektördeki herkesi memnun ediyordur.
Vectary , son zamanlarda gerçekleştirdiği entegrasyonlarla adından sıkça bahsettirmeye başladı. Noun project entegrasyonundan sonra , blog sayfalarında son olarak Google Fonts ailesiyle entegrasyona gidildiği duyuruldu. Google Fonts bünyesinde 800'den fazla tipografi barındıran devasa bir font arşividir. 3D yazının kullanıldığı her yerde (isimlikler , kartvizitler , işaret levhaları v.s.) tasarımcısının eline büyük bir esneklik kazandıracak olan bu entegrasyonun benzerleri daha önce Tinkercad ve diğer CAD yazılımlarında da vardı. Ancak bu yazılımlardaki font arşivi Google Fonts'daki kadar gelişkin değildi. Evet , Google Font'daki tipografileri diğer yollardan bahsettiğim bu diğer CAD yazılımlarına aktarabilmenin çeşitli yolları vardı. Bu çeşitli yöntemler konuyla ilgili tasarımcılar tarafından biliniyordu. Ancak şimdi , çok daha kısa yoldan fontlara erişim sağlandı. Proses önemli ölçüde kısaldı. Zamanın hiç olmadığı kadar değerli olduğu günümüzde , tasarımcıların elini güçlendiren bir entegrasyon olduğu rahatlıkla söylenebilir. İnternette karşılaştığım ve ilginç bulduğum siteleri sizlerle paylaşmaya devam ediyorum. Brian Law'ın 3D Printer Clocks isimli sitesi mekaniğe meraklı pek çok kişinin ilgisini çekebilir. Sitede sadece mekanik saat tasarımları değil , aynı zamanda ilginç mekanizmalar da tanıtılıyor. Tanıtılmakla da kalmıyor , bu mekanizmaların 3D yazdırılabilir STL ve CAD dosyalarını da meraklısına sunuyor. Brian Law işe ahşap saatler tasarlayarak başlamış. Kişisel 3D yazıcıların yaygınlaşmaya başlamasıyla projelerini önce SLA ve sonrasında FDM tekniğine uygun olarak detaylandırmış. Günümüzde kişisel 3D yazıcıların çoğunluğunun kullandığı FDM tekniği , Brian Law'a göre mekanik saat tasarımında yeni ufuklar sunuyor. Yine Law'a göre , orijinalite açısından ahşap saatler gibi olmasa da yeni mekanizmalar geliştirme söz konusu olduğunda 3D yazıcılar ve FDM tekniği açık ara öne geçiyor. 3D printer Clocks içerisinde pek çok saat ve mekanizma paylaşılmış. Brian Law'ın geliştirdiği kardeş siteler olan Da Vinci Models ve Wooden Clocks 'da site adına paralel modellerin olduğunu görüyoruz. Brian Law , saatlerin yazdırılması ve toplanması konusunda ayrıntılı bilgi ve talimatları sunuyor. Saatleri daha da geliştirmek isteyenler için CAD dosyaları da veriliyor. Saatleri toplarken kullanılan metal veya diğer malzemelerden olan ve 3D yazdırılmayan parçaların nereden temin edilebilecekleri konusunda yol gösteriliyor. Ben Brian Law'ın sitelerini oldukça eğlenceli ve bir o kadar da bilgilendirici buldum. Sadece çalışma masamızın üstündeki araç gereçle kendi kendimize saat toplayabilmemiz ise işin bir diğer ilginç yanı olsa gerek.
Vectary tasarım aracı son zamanlarda isminden sıkça söz ettiriyor. Zaman içerisinde sürekli olarak kendisini geliştireceği sözü ile yola çıkan web sitesi , meşhur ikon kütüphanesi Noun Project ile entegrasyona gitti. Noun Project , bünyesinde 1 milyona yakın ikon tasarımını barındırıyor. Bunun yanı sıra dünyanın dört bir tarafından tasarımcılar , yeni ikon tasarımlarını eklemeye devam ediyorlar. Vectray'de "plug-in" kısmından aktif edebileceğiniz Noun project eklentisi ile bu milyonlarca tasarımdan arzu edeceğiniz herhangi birini 3D tasarım ortamına aktarabilirsiniz. "*.svg" dosya uzantısıyla indirilen ikonlar daha sonra çeşitli amaçlarla modifiye edilebilirler. Örneğin damga oluşturmak , gözlük çerçevesi tasarlamak v.s. Özellikle yeni tasarıma başlayanlar ve öğrenciler için benzersiz bir kaynak oluşturan Noun Project eklentisi gibi bir çok yeniliğin önümüzdeki günlerde VECTARY'e ekleneceği bilgisi geçiliyor. Kendine has kullanımı olan VECTARY tasarım aracında yeni bir tasarım oluşturmasam da , mevcut tasarımlar üzerinden edindiğim bilgiler ışığında oldukça seri ve akıcı bir tasarım ortamı sunduğunu söyleyebilirim. Tarayıcı (browser) temelli bir tasarım ortamı olduğundan hızlı bir internet bağlantısı olması, Vectary'nin performansı açısından en önemli şarttır denilebilir. 3D teknolojileri ve özellikle 3D tasarım hiç bu kadar önemli olmamıştı. Bir çok teknoloji şirketinin ilgisini çekmeye devam ediyorlar. Son olarak Google , 3D tasarımı iki boyutlu ekranlardan kurtarmak amacıyla VR (Sanal gerçeklik) uygulamalarına 3D tasarım aracı Blocks'u ekledi. Blocks uygulaması Oculus mağazasından ücretsiz olarak indirilebiliyor. Tabii ki uygulamayı kullanmak için bir VR gözlüğe ve el kumandalarına ihtiyaç var. Uygulamayı sanal gözlükte açtıktan sonra uygulama içerisindeki temel konutları kullanarak modelinizi sanki siz de sahnenin içindeymişcesine ve üç boyutlu görerek tasarlamaya başlıyorsunuz. Uygulamanın 3D araçları , mevcut CAD yazılımları kadar güçlü değil. Ancak özellikle oyun sektörü düşünüldüğünde basit yapılı (Low Poly) modellerin olmazsa olmaz olmaları , Blocks ile oluşturulan modellerin oyun camiasında yer bulacağına işaret olabilir. Blocks , aynı zamanda sosyal bir paylaşım ortamı da sunuyor. Dilerseniz başkasının tasarımını modifiye edebiliyorsunuz. Ya da modellerinizi çeşitli sosyal ağ kanalları üzerinden paylaşabiliyorsunuz. 3D modellerinizi .obj formatında bilgisayarınıza indirdikten sonra , daha profesyonel CAD yazılımlarında geliştirme yapmanız da mümkün. 3D modelinizin .gif formatında görüntüsünü de alabiliyorsunuz. Blocks'da avatar oluşturabiliyorsunuz. Blocks'un HTC Vive sanal gözlüğü ile de uyumlu olduğunu belirtmeden geçmeyelim... |
Geçmiş Yazılar
March 2023
|