3D yazıcı kullanıcılarının en sık sorduğu sorulardan birisi hiç kuşkusuz "hangi CAD programını kullanmalıyım ?" dır. Aslına bakılırsa 3D yazıcı sahibi olup da kendi tasarımınızı yapamıyorsanız , yazıcıdan alacağınız tad azalacaktır. CAD ortamında tasarım yapabilmek , 3D yazıcı sahipleri için işin tuzu biberidir denilebilir. Bu nedenle bütçenize uygun ve ihtiyaçlarınıza yanıt verebilecek bir CAD yazılımını öğrenmenizde fayda vardır. Hobi ve mühendislik amaçlı kullanımlarda en uygun yazılımlar "parametrik" olanlarıdır. Parametrik , yani tasarımlarınızı yaparken ölçü ve değerleri dikkate alan ve model üzerinde geçmiş işlemleriniz üzerinde değişiklik yapabilmenize olanak tanıyan yazılım sistemleridir. Fusion360 , OnShape ve SolidWorks parametrik CAD yazılımlarına örnek olarak verilebilir. Blender ve ZBrush gibi serbest tasarım yapılabilen ortamlar , genelde sanatçılar tarafından tercih edilmektedir. Bu yazılımlarda tasarım yaparken daha çok orantısal dengeye dikkat edilir. tabii ki gerektiğinde ölçü verilerek de tasarım yapılabilir. Ancak bu işlemin , parametrik olarak tabir ettiğimiz CAD yazılımlarında olduğu kadar kolay ve net olmadığı hemen fark edilecektir. Parametrik ve serbest modelleme yazılımları arasındaki önemli farklardan birisi de geçmiş işlemleriniz üzerinde değişiklik yapabilme özgürlüğünün parametrik tipte olanlarda çok daha kolay olduğudur. Örneğin; Üzerinde çalıştığımız bir modelde önceden oluşturduğumuz 10mm'lik bir deliğin çapını , sonradan 15mm yapmak istersek , parametrik modellemede ilgili geçmiş satırına gidip , oraya 15mm değerini girmemiz yeterli olacaktır. Serbest modellemede ise deliği baştan modellememiz gerekecek , bu esnada çeşitli operasyonları uygulamak gerekecek ve bazı durumlarda modelin tamamını veya bir kısmını baştan oluşturmak gerekebilecekir. Bu durum parametrik modellemeyi mühendislik ve hobi amaçlı kullanımda açık ara öne çıkarmaktadır. Aşağıda 3D baskı için tasarıma yeni başlayanlara önerilebilecek CAD yazılımlarından en önemlilerini bulabilirsiniz: Ücretsiz yazılımlar: Tinkercad: Yine Autodesk tarafından sunulan bu 3D aracını bilgisayarınıza kurmanıza gerek yok. Doğrudan web tarayıcınız üzerinden ücretsiz olarak kullanmaya başlayabilirsiniz. Özellikle geçmiş modelleme deneyimi olmayanlar ve eğitim sektörü tarafından çok tercih edilmektedir. Ücretsiz / düşük maliyetli yazılımlar: OnShape: Tinkercad gibi web tarayıcısı tabanlı bir yazılım olan OnShape , profesyonel tasarım özellikleriyle Tinkercad'den açık ara öne çıkıyor. Ücretli ve ücretsiz versiyonları bulunan OnShape'in tabletlerde de kullanılabilmesi ve grup çalışmasına olanak tanıması dikkat çekici özellikleri arasında yer alıyor. Fusion360: Autodesk'in öğrenci ve küçük işletmelere ücretsiz olarak sunduğu "bu ağır top" tabir edebileceğimiz ileri düzey parametrik yazılımı 3D yazıcılara olan uyumluluğu ile dikkat çekiyor. Öğrenmesi ve kullanımı yazımızın başlarında belirttiğimiz Tinkercad ve 123d design uygulamalarına göre daha zordur , ancak , eğitim videolarına Fusion360 YouTube kanalından ücretsiz olarak erişebilirsiniz.
3D dosyaları yazıcılarda yazdırılabilir hale getirmek için çoğu zaman ilk olarak otomatik düzeltme metodlarını deneriz. Bunlar genelde online hizmet veren ücretsiz veya ücretli servislerdir. aralarında en başarılı olanlarından birisi Microsoft'un NetFabb (yeni sahibi Autodesk) ile ortaklaşa sunduğu Online Dosya Onarma servisidir. Bu servis , dosyadaki hataların pek çoğunu başarılı bir şekilde düzeltse de bazen sonuç alınamadığı da olur. Böyle durumlarda dosyanızı en baştan düzenlemeye başlamadan önce bir de Tinkercad'i denemenizi öneririm.
Eğer dosyanız Tinkercad'e sığacak boyutlardaysa , muhtemelen barındırdığı delikler , yüzey normal hataları ve benzeri arızalar modelin Tinkercad içerisine alınması esnasında otomatik olarak düzeltilecektir. Dosyanızı Tinkercad'de bir kere açtıktan sonra , ek avantaj olarak , modelin basit düzenleme işlemlerini manuel olarak yapabilme şansınız olacaktır. İşiniz bittiğinde dosyanızı yazdırılabilir formatta export edip kullanabilirsiniz. Bazı durumlarda ücretli servislerden daha başarılı sonuçlar veren Tinkercad , "bu özelliğiyle insanı şaşırtıyor" desem yanlış ifade etmiş olmam. Yerküremizde nesli tükenmekte olan canlılardan birisi de "Pangolin"ler. Özellikle etinin bazı sağlık sorunlarına iyi geldiği inancı nedeniyle sayıları hızla tükenmektedir. Savaşçı görünümüne rağmen son derece sakin bir hayvan olan Pangolin'in savunma amaçlı kalın bir zırhı var. Ancak bu zırh bile onu insanoğlunun hışmından koruyamıyor. Tasarımlarını zevkle izlediğimiz Cults3d tasarımcılarından AMAO'nun bu hassasiyete dikkat çekmek için dizayn ettiği 3D model , baskısı alındığında neredeyse gerçeğiyle aynı olan bir görüntü sergiliyor. Low poly tarzında tasarlanmış olan Pangolin 3D modeli için ABS malzeme kullanılmış. Orjinal dosyalarını ve baskı ayarlarını Cults3D'de bulabilirsiniz. 3D tarama verilerini kullanarak CAD ortamında model oluşturma işine "tersine mühendislik" tanımı kullanılmaktadır. Bazen elimizde bir obje bulunur , ancak bu objenin teknik çizimi yoktur. teknik çizim olmayınca , özellikle günümüzde 3D yazıcılarda , aynı parçayı imal etmemize olanak yoktur. Ya da parça üzerinde istediğimiz değişikliği yapıp , imalata hazır olup olmadığını (prototipleme yoluyla) kontrol etmemizin ihtimali yoktur. Bu nedenlerden ötürü "tersine mühendislik" bazı durumlarda şarttır. 3D lazer tarayıcılarının ana işlevlerinden birisi de budur. Parçanın detaylı bir görüntüsünü oluşturmak ve bu görüntünün düzenlenmesiyle 3D modellemeye geçiş yapmak. Dünya genelinde ortalama 3.2 milyon kullanıcısı olduğu bilinen , 3D yazılım sektörünün önemli oyuncularından SolidWorks ile çalışan bir add-in , 3D tarama verilerinin kolayca işlenmesini sağlıyor. XTract3D adı verilen add-in , yüksek çözünürlüklü 3D tarama verilerini kolayca SolidWorks çalışma ortamına aktarıyor ve sonrasında bu tarama verileri üzerinden hareketle, SolidWorks'un skeç aracı kullanılarak 3D modelleme normal iş akışında gerçekleştiriliyor. Kanadalı yazılım firması Polyga tarafından geliştirilen XTract3D , aylık kiralama veya doğrudan satış olamak üzere iki seçenek üzerinden kullanılabiliyor. Gerçekleştirdiği önemli işleve paralel olarak fiyatı da biraz yüksek olan XTract3D , kullanımı için gereken eğitim materyaliyle beraber geliyor. Tinkercad , 3D tasarıma yeni başlayanların kesinlikle göz atması gereken araçlardan birisidir. Basit arayüzü ve hazır sunduğu objeler , pek çok tasarım işini oldukça baside indirgemekte. Söz gelimi bir kaşeyi dakikalar içerisinde tasarlayabilirsiniz. Dişliler , kasnaklar ve benzeri tekerlek şekilli tasarımlar zahmetsizce oluşturulabilir. Basitliğinin verdiği keyife ek olarak başka eğlenceli araçlar da Tinkercad'de mevcut. Örneğin MineCraft aracıyla gençlerin gözdesi oyuna 3D sahne hazırlamak çocuk oyuncağı kadar basitleşmiş. Özellikle okulların yoğun olarak kullandığı Tinkercad platformu, eğitimci ve öğrenci tarafında çeşitli çözümler sunuyor.
Halen Beta'da olan , yani deneme aşamasında bulunan Tinkercad'in yeni sürümüne bu yıl içerisinde gelen ilk yenilik dil seçenek sayısının artması oldu. Ve bu diller arasında Türkçe de var. Okullarda kullanımı daha da anlaşılır hale getiren dil desteği sayesinde öğrenciler Tinkercad'i kendi dillerinde kullanabilecekler. Tinkercad'i bilgisayarınıza kurmadan ve ücretsiz olarak bir Autodesk hesabı oluşturarak kullanabilirsiniz. Şu anda Chrome ve Firefox gibi belli başlı bir kaç tarayıcı üzerinden kullanılabiliyor. Kullanımı bu kadar basit olan bir 3D tasarım aracıyla nelerin tasarlanabildiğini görmek isterseniz topluluk sayfalarına göz atmanızı tavsiye ederim. ![]() 3D modelleme konusunun 3D yazıcılar açısından ne kadar önem taşıdığını daha önceki yazılarımda belirtmeye çalıştım. Sektörün yumuşak karnını oluşturan öğelerden birisi olan 3D modelleme konusunu basite indirgemek ve herkesin kolayca 3D modelleme yapabilmesini sağlamak için yazılım üreticilerinin çalışmaları devam ediyor. Her gün yeni modelleme araçlarıyla karşılaşıyoruz desek abartmış olmayız. Clara.io platformu yeni bir platform değil, ancak çok eski de sayılmaz. Komple 3D modelleme çözümünü online ve bulut ortamında sunmayı amaçlayan Clara.io'nun ücretli ve ücretsiz versiyonları bulunuyor. Ücretsiz versiyonun diğer seçeneklere göre çok fazla bir eksiği yok. Sadece depolama alanı ve bazı temel fonksiyonların işleyiş şekillerinde farklar var. Clara.io platformunda 3D modelleme haricinde yüksek işlemci gücü gerektiren rendering ve animasyon gibi modellemenin önemli öğelerini gerçekleştirmek mümkün. Bilgisayarınız düşük özelliklere sahip olsa dahi , Clara.io bulut ortamında çalıştığından renderleme işlerinin üstesinden gelebileceksiniz. Clara.io'nun desteklediği başlıca çizim formatları şunlar: Three.JS, Blend, FBX, OBJ, V-Ray, Babylon.JS ve STL. Clara.io'nun 3D yazıcıların kullandığı STL dosya formatını destekliyor olması değişik kapıların açılmasına da olanak tanıyor. Yani Clara.io'yu bir dosya çevrim aracı olarak da kullanabiliriz. Dosya çevrimi esnasında çizimde kaybolan unsurlar olursa , Clara.io editöründe bu kısımları tamamlamak veya onarmak söz konusu olabilir. Galeri kısımlarında diğer kullanıcıların oluşturdukları 3D modellerden yararlanmak olanaklı. Clara.io'nun kullanımını anlatan bir dizi eğitim videosu , modellemeye biran önce başlamanızı sağlamak amacıyla oluşturulmuş.
Bulut ortamında çalışan bir online tasarım aracından beklenebilecek hemen herşeyi veren Clara.io'nun mutlaka denenmesi gereken bir yazılım olduğunu düşünüyorum. WaterScope , suyun biyolojik analizinde kullanılan ve temel parçaları kişisel 3D yazıcıda yazdırılabilen bir mikroskop türü. WaterScope projesi , dünya nüfusunun onda birinin halen temiz suya erişim sıkıntısının olduğu öngörüsünden yola çıkılarak , çeşitli kuruluşların katkısıyla temiz suya erişimi sağlamayı amaçlayan bir projedir. WaterScope , özellikle üçüncü dünya ülkelerindeki köylerde kolayca mikrobiyolojik analiz yapabilecek bir mikroskop tasarlamış. WaterScope mikroskobu , bir Raspberry Pi kamera modülü ve akıllı telefon yada PC ile çalışan nispeten basit bir düzenekden oluşuyor. Mikroskopun gövde kısmı plastikten oluşuyor ve eğer bir 3D yazıcı varsa dünyanın her yerinde kolayca yazdırılabilir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) standartlarına uygun olarak çalışan WaterScope mikroskopu , yarım bardak sudaki tek bir E.Coli bakterisini tesbit edebilecek özelliğe sahip. Dünya nüfusunun önemli bir bölümünün temiz suya erişiminin sınırlı olması bir yana , afetler sonrasında her zaman sıkıntı yaratan temiz suya erişim sorununa da bir anlamda güvenlik sağlıyor. Su kaynağının içilebilir nitelikte olup olmadığının tesbiti , klasik yöntemlerle oldukça uzun ve zahmetli bir süreci içeriyor. WaterScope ise son derece kısa bir sürede bir su kaynağının içilebilir olup olmadığını tesbit edebiliyor. Tamamıyla açık kaynaklı bir proje olan WaterScope mikroskopunun STL dosyalarına GitHub üzerinden erişilebiliyor. Ayrıca mikroskopun teknik kurulum planları ve kullanım kılavuzu DocuBricksüzerinde ücretsiz olarak bulunabilir. Mikroskopun kit hali , WaterScope internet sitesinin mağazasında 50 dolara satılıyor. Özellikle hobisi robotik olan kişilerin işini kolaylaştıracak bir çözüm HACKADAY.IO'dan geldi: Open Wheel Project Projelerinizde kullanabileceğiniz her tür teker , kasnak veya paleti tamamıyla kendi kendinize oluşturup , imal etmenizi sağlayan bu platform , henüz başlangıç aşamasında olmasına rağmen gördüğü ilgi dikkate alındığında robotik meraklılarına ilerleyen zamanda önemli bir çözüm sunacağa benziyor. Open Wheel Project , adından da anlaşılacağı üzere açık kaynaklı bir proje. Proje topluluğuna katılarak erişeceğiniz parametrik modelleri , OpenSCAD ücretsiz 3D modelleme yazılımında arzunuza uygun olarak düzenleyebileceksiniz. İlk etapta tekerlek gibi basit bir objenin ne gibi bir detayı olabilir ki diye düşünebilirsiniz. Projenin ihtiyacı olan tekerleği bulmanın her zaman çok kolay olmadığını bu işi uygulayanlar bilirler. Tekerleğin çapı , kalınlığı , yivli olup olmayacağı , yiv sayıları ve tekerlek üzerindeki dağılımları , şekilleri , mil çapları , palet örgüsü v.s. gibi parametreler düşünüldüğünde , aslında basit bir tekerleğin bile çok sayıda datasının olduğunu görürüz.
İhtiyacımız olan tekeri , gerçeğine en yakın haliyle bulduktan sonra bir kaç parametre değişikliğiyle tam da istediğimiz kıvama kolayca getirmek küçümsenecek bir gelişme olmasa gerek. Ve herşeyden önemlisi elde ettiğimiz 3D model tamamıyla 3D yazdırılabilir özellikte olacak. Open Wheel Project yeterince olgunlaşınca , bundan sonra projelerinizde kullanacağınız tekerlek ve paletleri bulmak için ayıracağınız zamanı , yine projeniz için daha fazla önem arz eden kalemlere ayırabileceksiniz. Amerikan Uzay ve Havacılık Ajansı NASA , kendi internet sitesinde mevcut olan 3D modelleri meşhur geliştirici sitesi GitHub'a yükledi. Bu sayede meraklıları 3D modellere daha derli toplu olarak ulaşabilecek. Dosya büyüklüğü 1.5 Gigabyte'dan büyük olan 3D model kataloğunda değişik format türlerinden 3D model , görsel ve texture'lar var. 3D yazıcılara uygun format olan STL uzantılı dosyalar ayrı bir alt klasörde toplanmışlar. Bilindiği üzere GitHub , yazılım geliştiriciler tarafından versiyon kontrol amacıyla sıkça başvurulan bir kaynak niteliği taşıyor. Bu nedenle , NASA'nın 3D modellerini bu siteye yüklemesi , kataloğun zaman içerisinde sürekli bir güncelleme döngüsü içerisinde olacağına işaret ediyor.
NASA'nın 3D modelleriyle ilgileniyor ve düzenli bir şekilde elinizin altında olmasını istiyorsanız bu linkten NASA GitHub sayfasına ulaşabilirsiniz. |
Geçmiş Yazılar
March 2023
|
Hizmetlerimiz3 boyutlu baskı
3 boyutlu çizim |
Hakkımızda |
Destek |