3D yazıcınızda bir modeli baskıya almadan önce ne kadar malzeme kullanacağınızı bilmenizin faydaları vardır. Burada bahsettiğimiz her zaman olduğu gibi filament kullanan kişisel , masaüstü 3D yazıcılardır. (FFF tekniği ile baskı yapanlar). Bu faydaların başında baskınızın yarıda kalmaması için yeterli miktarda filamenti baskı öncesinde hazır bulundurmanızı sağlaması gelir. Günümüzde filament uyarı sistemli yazıcılar mevcut. Ancak genele bakıldığında çoğu yazıcıda filament bittiği zaman , yazıcı normal çalışmasına devam ediyor. Baskıda ne kadar malzeme kullanılacağının bilinmesinin bir faydası da hiç kuşkusuz , maliyet hesaplamada yardımcı olmasıdır. Ve satın aldığımız tam dolu filament makarasında ne kadar gram veya metre filament için para ödediğimizi bilmek her zaman için iyidir. Yazdıracağımız STL dosyasını slicer'ımızda işleme aldıktan sonra bize bir filament tüketim miktarı bilgisi verilir. Kimi slicer'lar gram cinsinden bilgi verirken kimisi metre cinsinden verir. Metre cinsinden hesaplama yapmak her zaman için biraz daha karmaşıktır. Çünkü filamentinizin çapı , malzeme yoğunluğu kullanılacak filamentin uzunluğu ile bir formülde kotarılır ve ortaya ağırlık bilgisi çıkar. Fakat bu sefer de makaranın üzerindeki filament miktarı baskıya yetecek mi ? sorusu akıllarda kalır. Bunun için tek yapılabilecek şey, makarayı tartıp , darayı düştükten sonra kalan filament miktarını hesaplamaktır. O halde elimizin altında mutlaka bir hassas dijital terazi olmalı ve hesaplamalarımızı mümkün olduğunca ağırlık üzerinden yapmalıyız. Slicer'ımız bize metre cinsinden filament tüketim bilgisi veriyorsa o zaman , aşağıdaki şu bilgiler işimize yarayabilir:
Dünya 3d baskı günü olarak 3 Aralığın seçilmesi tesadüf olmasa gerek. Evet, gerçekten de belirtilen tarihin İngilizce karşılığına bakıldığında "3 December" dan esinlenildiği anlaşılabilir. 3D Hubs'ın dünya çapında belirlediği bu etkinliğe MiniFabrikam da katılacak.
3 Aralık Perşembe günü ofisimizde 3D yazdırma, 3D tarama(optik) ve temel 3D tasarım araçlarının tanıtılacağı bir küçük etkinliğimiz olacak. Tamamıyla ücretsiz olacak bu etkinliğe katılmak isteyenlerin önceden haber vermelerini rica ediyoruz. Aslında yazımın başlığındaki "jeneratif" sözcüğünü kullanmak istemezdim. Bu sözcüğün Türkçe karşılığı oldukça uzun bir ifade olan "kendi kendine üreyen , gelişen" olabilir. Nervous System'in geliştirdiği yazılımda 3D modelin oluşması için yapmanız gerken sadece bir başlangıç noktası veya referans belirlemek , sonrasını yazılım kendi bildiği gibi yapıyor. Ortaya çıkan modeller tamıyla rastlantısal görünebilir. Fakat bu iş için özel algoritmalar veya fonksiyonlar kullanılıyor. Yazılım hesaplamalarını yaparken belirli kurallara uyuyor. Rastgele davranmıyor. Nervous System , tasarımlarını doğadan esinlenerek geliştirmeye çalışıyor. Kurucular olan Jessica Rosenkrantz ve Jesse Louis-Rosenberg bir yazılımı geliştirmeden önce konularında kullabileceklerini düşündükleri doğal prosesleri yakından inceliyorlar. Doğada bir çok şey kendi kendine gelişmekte , şekil değiştirmekte. Söz gelimi bir ağaç , önce gövde ile ortaya çıkar ve ardından yeni dallar ve yaprak sistemleri gelişir. Hatta yaprağa yakından bakıldığında damar yapısının zaman içerisinde değişerek şekillendiği gözlemlenebilir. Kendi kendine gelişen modellemede çıkış noktası aynı olsa da varılan nokta , yani tasarım her defasında farklı olabiliyor. Yazılımın algoritmalarının bizi götürdüğü yere gidiyoruz. Nervous System'in geliştirdiği yazılımlardan bazıları:
Nervous System'in tüm yazılımlarının kullanımı ücretsiz , fakat oluşturduğunuz modelin çıktısını almak istediğinizde veya modeli indirmek istediğinizde bir ücret talep ediliyor. Kullanımı ve dosya indirimi tamamıylaücretsiz olan tek uygulamaları KINEMATI[email protected] başlığı altında yeralan bilezik oluşturma uygulamasıdır.
İnternet üzerinde veya herhangi başka bir mağazada rastlanamayan değişik tasarımların 3D baskıları(veya lazer kesimleri) , Nervous System'in online dükkanından satın alınabiliyor. 3D yazıcılara ilgisi geçtiğimiz aylarda kendi yazıcıları olan Spark'ı piyasaya sunmaları ile kanıtlanan Autodesk , 3D tasarım mecrasına yeni araçlar kazandırmaya devam ediyor. Eğitim ve ticari işletmelere (kâra geçinceye kadar) ücretsiz sunulan Fusion 360 yazılımının bulut tabanlı versiyonu Leopard 'ın betası yayınlandı. Kayıt yaptırılarak yine ücretsiz olarak kullanılabilen Leopard , Autodesk tarafından şimdilik "Project Leopard" olarak anılıyor. Geçtiğimiz yıl içerisinde SolidWorks'den ayrılan bir grup geliştiricinin ONSHAPE'i kurarak ilk bulut tabanlı CAD yazılımını hayata geçirmeleri sektöre yeni bir soluk getirmişti. ONSHAPE sayesinde SolidWorks'e eşdeğer güçte bir CAD aracını tablet veya bilgisayarların internet tarayıcıları üzerinden kullanmak mümkün oluyor. Ayrıca dosyalar buluta kaydedildiğinden istenilen zamanda ve mekanda , istenilen kişiler (kullanıcılar) tarafından erişilebiliyor, üzerinde düzenlemeler yapıldıktan sonra yine tekrar kaydedilebiliyor. Autodesk , şimdiye kadar sunduğu araçlarla 3D yazılımlarının öncü kuruluşu olduğunu ortaya koydu. Bulut tabanlı bir uygulama konusunda ONSHAPE önde olsa da Autodesk'in "Project Leopard" hamlesi ONSHAPE'i yakalayabilir , hatta geride bırakabilir.
Bulut tabanlı hafif donanımlar üzerinde çalışabilen CAD yazılımları , 3D yazılım dünyasının fiyatlandırma politikalarını da alt-üst edeceğe benziyor. Bugüne kadar binlerce dolar ödenerek satın alınabilen CAD yazılımları artık ONSHAPE gibi bulut tabanlı tasarım araçlarıyla aylık 10 dolarlık abonelik bedelleriyle kullanılabilir olacak. Bu durum yazılımların daha fazla kişiye ulaşmasına neden olacak , sonrasında 3D içerik üretiminde önemli artışlar yaşanacaktır. Güneş enerjisini elektriğe dönüştürerek otomobillerde kullanımı konusu uzun yıllardır özellikle üniversitelerde önemli bir araştırma konusudur. Her ülkenin belirli üniversiteleri "güneş arabası" denilen bu araçlar için özel çalışma ekipleri kuruyorlar. Ülkemizde de birden fazla üniversitenin "güneş arabası" ekipleri mevcut. Bunlar arasında en eski olmasıyla öne çıkan İTÜ güneş arabası ekibinden geçtiğimiz aylarda bir telefon aldım. Telefondaki ekip üyesi yeni geliştirdikleri araba modeli için bir kaç parça üretmemi talep ediyordu. Seve seve kabul ettim ve istedikleri parçaları 1 hafta içerisinde kendilerine ulaştırdım. Bu konuyu burada ele almamın nedeni tabii ki verdiğimiz desteği açıklamak değil. Baskısını yaptığımız birkaç parçayı otomobillerine monte ettikten sonra "güneş arabası" bir çok evreden geçti. Ve sonrasında bir Türkiye turnesine çıktılar. 3D yazıcıların sanayiide prototip alanında oldukça yaygın kullanıldığını biliyoruz. Burada ilginç olan kişisel veya ev tipi masaüstü 3D yazıcılardan otomobil karoseri yapımında yararlanılabilir olmasıdır. İTÜ güneş arabası ekibinin tasarladığı birden fazla modelde otomobil mevcut. Bunlardan ARUBA dedikleri kendi konseptinde ilk olan elektrikli aile arabası modelidir. Yani artık tek kişilik araba modelleri , daha fazla sayıda insanı taşıyabilecek tarzda tasarlanmaya başlanıyor. Bu , güneşten alınan enerjinin daha verimli bir şekilde elektriğe dönüştürülebildiği anlamına geliyor. Ve tabii ki daha hafif araç bileşenlerinin zaman içerisinde ortaya çıktığının bir göstergesi.
Bugün sizlere , 3D yazıcıların gerçeğine uygun taklit ürünler(replikalar) üretmede kullanılmasına bir örnek vermek istiyorum. 3D yazıcılara olan ilgisi bilinen ünlü ABD'li tasarımcı Don Foley'in çalışması olan "Antik asma kilit" , tasarımcının gözüne bir anahtarcıya anahtar yaptırmaya gittiğinde ilişmiş. Dükkandaki bir bölmede sergilenen kilidin fotoğraflarını çekmek için izin istedikten sonra replika üretim süreci başlamış. Yazıcısı Wanhao Duplicator'de te seferde elde ettiği baskıda 0.15 mm katman kalınlığını tercih etmiş. Filament olarak Wanhao'nun gümüşi grisi PLA'sını kullanmış. Yazdırdıktan sonra dışta kalan parçalara özel eskitme boyaları uygulamış. Plastikten imal edildiği için metaliyle aynı dayanımda olması beklenemez , fakat oldukça başarılı bir replika olduğu da aşikar. Replika , yani kopyalama konusu 3D yazıcıların en başarılı olduğu alanların başında geliyor. Gerçek nesneleri aslına uygun olarak kopyalamanın faydaları ne derseniz , sınırsız bir fayda yelpazesi aklıma geliyor. Örnek verecek olursak ;
Replikaların önemine dair sizin görüşleriniz nedir ? Aşağıdaki yorum kısmında paylaşırsanız sevinirim... 3D yazıcılarda karşılaşılan en önemli sorunlardan bir tanesi , kimi durumlarda yazdırılan modelin baskı yüzeyine tutunmamasıdır. Bu durumu bazen parçanın "kıvrılması" olarak adlandırabiliriz.Bu durum tabii ki her zaman olmaz. Özellikle ABS filament kullanıldığında ve baskı tablası olarak adlandırdığımız baskı yüzeyinin düzgün olmadığı durumlarda görülür. Bu nedenlerle 3D yazdırmaya başlarken mutlaka yazıcınızın başında beklemeli ve ilk katmanların düzgün serilip serilmediği kontrol etmelisiniz. Yukarıda bahsettiğimiz nedenleri de içine alacak şekilde sıraladığımızda bir modelin baskı yüzeyine iyi tutunamamasının temel sebepleri şunlar olabilir:
Peki , modelin kıvrılmasını önlemek için neler yapılabilir? Yapılacak işlerin başında yukarıda bahsettiğimiz olumsuz durumları ortadan kaldırmanın gerektiği kaçınılmaz. Yani baskı plakası düzeltilecek , temizlenecek , ön ısıtma yapılacak , ABS filament neme karşı korunacak yada nemi olmayan yeni bir ABS makarası açılacak , ortamdaki ısı dalgalanmaları önlenecek , baskı süresi mümkün olduğunca kısa tutulacak , v.b. Bu önlemlerin dışında yapılabilecekler de mevcut ;
Not: PLA ile yapılan 3D yazdırmalarda genellikle kıvrılma görülmemektedir. Ancak yine de yukarıda ilk aşamada sıraladığımız önlemlere dikkat etmekte fayda olacağını belirtmeden geçmek istemem.
![]() Çoğumuzun yabancı olmadığı çömlekler bir zamanlar Anadolu'da yaygın bir şekilde kullanılıyordu. Bu zanaatla uğraşanlara "çömlekçi" denilirdi. Günümüzde eskisi kadar yaygın olmasa da halen çömlekçilikle uğraşanlar var. Özellikle Ürgüp ve çevresinde çömlekçilik halen yaygın bir iş kolu. Google play Store'da Kasım ayı içerisinde yayınlanan bir android uygulaması olan ReallyMake tablet bilgisayarı olanlara ellerini çamura bulaştırmadan çömlekçilik yapma imkanı sunuyor. Uygulama ücretsiz olarak Play Store'dan indirilebiliyor. Oluşturduğunuz çömlek , vazo v.s. gibi objeleri uygulama galerisinde sergileyebilir , satışa sunabilir yada gerçek bir kopyasını yaptırmak üzere dijital kopyalarını bu işle uğraşan bir sanatçıya gönderebilirsiniz. Ve tabii ki bu dijital dosyaları kullanarak bir 3D yazıcıdan çıktı alabilirsiniz. Ticari anlamda düşünülmüş bir uygulama olan ReallyMake'in sanal gerçeklik (AR) özelliği de bulunuyor. Yani oluşturduğunuz çömlekleri sanki masanızın üzerindeymiş gibi görmenize olanak tanıyor. Bu özellik , oluşturduğunuz çömlek tasarımlarını , fiziksel objeler haline dönüştürme kararını vermenize yardımcı olmak için düşünülmüş , oldukça kullanışlı bir uygulama. Dijital imalat yöntemleri ve özellikle 3D baskı tekniği, en klasik üretim yöntemlerinden birisi olan çömlek üretimini de yeni bir boyuta taşıyarak , gelecek zamanda yaşayacağımız değişimlerin haberlerini bugünden veriyorlar.
3D yazıcımızın hammaddesi olan filamentler günümüzde çok geniş bir yelpazede sunuluyor. Değişik polimerli hammaddeler , karışımlılar , değişik ambalajlarda sunulmaları filamentleri birbiri içerisinde oldukça varyasyonlu(değişken) hale getiriyor. Peki , satın almayı düşündüğünüz 3D yazıcıda hangi filamentler kullanılabiliyor ? Bazı yazıcı üreticileri , makinalarında sadece kendi ürettikleri veya önerdikleri filamentlerin kullanılmasını isteyebiliyorlar. Aksi halde yazıcıyı garanti dışında bırakabiliyorlar. Yazıcılarında kendi filamentlerinin kullanılmasını isteyen firmalar filament besleme sistemlerine çipler yerleştirip , üçüncü şahıs filamentlerin kullanılmasını engeleyebiliyorlar. Bu tür yazıcılar genellikle piyasada en cazip fiyatlarla satışa sunuluyorlar. Bu durumu masamızda yaygın olarak kullandığımız mürekkep püskürtmeli kağıt yazıcılarının pazarlanma şekline benzetebiliriz. Kağıt yazıcısını son derece ucuza satıp , asıl kazancı mürekkebi aşırı pahalıya satarak yapmak gibi. 3D yazıcı üreticilerinden bazıları aynı yolu izlemeyi tercih ediyorlar. İleri sürdükleri gerekçeler arasında kendi filamentlerinin diğerlerine oranla çok daha iyi kalitede ve yazıcıyla en uyumlu olanı olduğu iddiasıdır. Biraz düşününce bunun çoğu filament üreticisini karalamaktan başka bir şey olmadığı görülebilir. Çünkü piyasadaki tüm filamentler benzer teknolojiye sahip makinalarda üretiliyorlar. Üretim koşullarını kontrol altında tutmada başarılı olan, en iyi sonucu veren filamenti elde edecektir.
3D yazıcıların fiyatları masaüstü kağıt yazıcılara göre oldukça pahalı olduğundan rakip firmalardan bu yolu izlemeyip , filamenti ucuza getirme yarışında olanlar, bu işin önüne bir miktar set çekmiş oluyorlar. Tüketici açısından iyi de oluyor. Tüketici açısından en iyi durum , özgürce istediği filamenti mümkün olan en iyi fiyata 3D yazıcısında kullanabilmesidir. Bu nedenle 3D yazıcı satın almadan önce satın alacağınız markanın mutlaka tüm filamentleri kullanma özgürlüğünü tanımış olduğuna dikkat etmeniz gerektiğidir. ![]() i.materialise sitesi geçenlerde, SketchUp ve 3D yazıcılar konusunda oldukça güzel bir inceleme yayınladı. Bir süredir Trimble bünyesinde yer alan SketchUp , i.materialise ile iş ortaklığı yürütüyor. Önceki yazılarımda bahsettiğim üzere SketchUp'da çizilen 3D objelerin yazdırılmaya hazır hale getirilmesinde kullanılan arayüzünü geliştiren i.materialise bence büyük bir başarıya imza attı. Yazımın başında bahsettiğim makalenin Türkçe çevirisini , özellikle yabancı dil bilgisi yeterli düzeyde olmayan öğrencilere faydalı olur umuduyla aşağıya alıntılıyorum. İyi bilgilenmeler; SketchUp'la 3D yazdırma: Kolay anlaşılır bir ön tanıtım SketchUp başlangış seviyesinde olanlar için öğrenmesi kolay ve ücretsiz bir CAD (Computer Assisted Design - Bilgisayar Destekli Tasarım) uygulamasıdır. SketchUp'la oldukça detaylı mimari uygulamalar(ev,ofis tasarımları), mobilyalar (kabin,masa,v.b.) , mekanik parçalar (drone pervane kanatları gibi) yapılabilir.Önceleri Google'a ait olan , sonrasında Trimble'ın mülkiyetine geçen SketchUp , özellikle 3D yazdırma uygulamalarında teklemekteydi. İşte bu nedenle başlangıç seviyesindekiler için anlaması ve uygulaması kolay bu talimatı hazırlayarak , 3D yazdırmayı SketchUp kullanıcıları için anlaşılır hale getirmeye çalıştık. SketchUp , kullanıcı dostu , öğrenmesi kolay bir 3D tasarım aracı olmasının yanında bünyesinde barındırdığı ölçümleme sistemi sayesinde çizimlerinize istediğiniz ölçüleri atamanız olanaklıdır. Ölçümleme sisteminin hassasiyeti sayesinde imalat sonrasında düzgün çalışması için hassas üretilmiş olması gerektiren parçaların tasarımları (kasnaklar,menteşeler,kapaklar,mafsallı bağlantılar ve aksiyon figürleri) SketchUp'ta kolaylıkla yapılabilirler. SketchUp'ın 2D yani düzlemsel nitelikte olan kullanışlı özellikleri de vardır. Bir 3D tasarımın çeşitli açılardan izdüşümleri alınabilir veya tasarım üzerine fotoğraf giydirilebilir.(render).
SketchUp şu durumlar için kullanılabilecek mükemmel bir yazılımdır:
Uygulama kullanıcıları tarafından önceden oluşturulmuş binlerce modeli indirebilir veya kendi modellerinizi paylaşabilirsiniz.
SketchUp temel bazı özelliklerle gelir. Eğer daha fazlasını isterseniz , örneğin "render motoru" gibi , o zaman ilgili eklentileri "extensions warehouse"dan indirmeniz gerekir.
SketchUp Klavye Kısayolları:
İşte size temel bir modelin 3D yazdırılabilmesi için SketchUp'ta izlemeniz gereken adımlar. Zaman içerisinde daha karmaşık metotlar keşfedeceksiniz. İlk yapmanız gereken , doğru şablonu ve ölçülendirme sistemini seçmektir. 3D baskı şablonunun mm veya inç versiyonlarından birisini seçmeniz gerekiyor. Bir modelin 3D yazdırılabilmesi için ilk gereken özelliklerden bir tanesi modelin kapalı bir duvar örgüsüne sahip olması ve bu örgünün içinin tamamen boş olması gerektiğidir. Endüstriyel tipte tozlu malzeme kullanan 3D yazıcılarda ayrıca modelin içinde hapsolan malzemenin bir kaçış deliği/yolu olması gerekir. Aşağıdaki silindir örneğimizde bu bahsettiklerimizin hepsi var. 1.Önce bir şekil çizin: "DRAW"a tıklayın , ardından"SHAPES"i seçin ve hazır olarak gelen şekillerden birini seçin veya serbest elle bir şeyler çizin. Serbest elle çizim için birtakım düzeltmeler gerekebileceğinden şimdilik örneğimizi basit tutmak için biz hazır gelen şekillerden bir tanesi olan çemberi seçtik. 2."Offset" tıklanırak bir duvar oluşturulur ve iç sınırın nereden başlayacağı belirlenir: Offset düğmesi üst menüde sol ortada yeralır. Bu düğme 3D yazdırılabilir obje tasarımı elde etmede kritik öneme sahiptir! Butonu kullanırken yeterli kalınlık vermeyi unutmayın! Serbest elle çizimde "Offset" kullanılırsa bazen çizgilerin çakıştığı görülebilir. Bu durumda çakışan çizgiler silinip , "kalem" butonuyla düzgün olanı tekrar çizilmeli ve ardından "Offset" butonu kullanılmalıdır. 3.İç kısımdaki geometriyi silerek modelin iç kısmının boş olmasını sağlayın: Sol üst köşedeki siyah ok butonuna tıklayın ve ardından silinecek bölgede sağ tıklayın , "erase" seçin. Sonuçta modelinizde "O" şeklinde boş bir merkez elde edersiniz. En kompleks 3D baskılarda bile bu merkezdeki boşluk vardır.(Filamentli 3D yazıcılarda bu şart değildir) 4.Tasarımınızın duvarlarını yükseltin: Geride kalan kabuk şeklindeki geometride sağ tıklayın ve PUSH/PULL butonu seçilmeden önce bu kabuk bölgenin seçili olduğundan emin olun. Ardından yukarı doğru istenilen uzunlukta seçilerek duvarlar yükseltilir ve 3D şekil oluşturulur. 5. Şeklinize bitim işlemi uygulayarak 3D yazdırılabilirliğini garantiye alın: Bitim işlemi demek , modeldeki olası hataların gözden geçirilmesi demektir. Bu özellikle , birbiriyle geçmeli çalışan mafsal ,menteşe v.s. gibi modellerde önemlidir. SkechUp modelinizi 3D baskıya hazırlayın:
Modelinize bitim işlemi uygulamak için ücretsiz Meshlab yazılımını indirin. Bunun dışında modelinizdeki hataları otomatik olarak onarmak için NetFabb veya MiniMagics gibi yazılımlara da ihitiyacınız olabilir. Her iki yazılımın da ücretsiz versiyonları mevcuttur. SketchUp'la güzel yüzey efektleri oluşturun: Tasarımınızın gerçekçi fotoğrafsal görüntülerini iki şekilde oluşturabilirsiniz:
|
Geçmiş Yazılar
April 2023
|
Hizmetlerimiz3 boyutlu baskı
3 boyutlu çizim |
Hakkımızda |
Destek |