3D yazıcıların yaygınlaşmaya başlaması ile , 3D yazdırılabilir modellerin önemi tasarımcılar tarafından da anlaşılmaya başlandı. 3D yazdırılabilir model tasarlayanlar arasında son zamanlarda İtalyan tasarımcı Maurizio Casella , tasarladığı birbirinden güzel taşıt modelleriyle ön plana çıktı.
   Maurizio'nun tasarımları , taşıtların birebir replikaları olacak şekilde oluşturulmuş. Model tasarım parçalarının çoğunluğu destek malzemesi kullanılmadan yazdırılabiliyor. Projelerin bir çoğu oldukça uzun yazdırma sürelerine sahip. Ortaya çıkan eserler bu uzun yazdırma sürelerine kesinlikle değecek nitelikte. 3D modellerin fiyatları da oldukça uygun.(En pahalısı 10$). İster kendiniz , isterseniz 3D dosyaları satın aldıktan sonra bir 3D baskı servisinde yazdırabilirsiniz.
   Maurizio'nun son tasarımı üstteki resimlerde en solda gördüğünüz bir Harley Davidson motor. Bu tasarım , 75 stl dosyasından oluşuyor ve yazdırılması 48 saat sürüyor. Tabii ki 3D modeli ölçeklendirerek bu süreyi kısaltabilir veya uzatabilirsiniz. Ya da 3d baskı çözünürlüğünü değiştirerek de bu süreyi değiştirebilirsiniz. Maurizio , 3D baskı için 0.2 mm çözünürlüğünü tercih etmiş. Bu çözünürlük , standart baskı çözünürlüğü diyebileceğimiz 0.3 mm'nin altında ve hassas bir ayar olarak kabul edilebilir.
   Maurizio Casella , çalışmalarını Mısır'da sürdüren bir İtalyan. Yeni projelerini merakla bekliyoruz.

  Günümüzde akıllı telefonlar çok çeşitli alanlarda kullanılabiliyor. Adım sayma özelliğinden , pusula özelliğine kadar pek çok ölçüm akıllı telefonlarla yapılabiliyor.
   Eğer bir sporcuysanız , denizciyseniz veya rüzgar enerjisinden elektrik üreten bir şirketseniz rüzgarın hızını ölçmek isteyebilirsiniz. Bu sayede yelkeninizi açıp açmamaya karar verebilir veya bir noktaya elektrik üretecek rüzgar gülü koyup koymamaya karar verebilirsiniz.
   Vaavud , akıllı telefonları kullanarak rüzgarın hızını ölçmeye yarayan basit bir mekanizma. Vaavud , mekanizması bir akıllı telefon uygulamasıyla beraber çalışıyor. Hem iOS hem de Android platformlarında ücretsiz olarak bulabileceğiniz uygulama ile bulunduğunuz bölgedeki rüzgarın hızını ölçtükten sonra ölçülen değeri internete yükleyebiliyorsunuz. Benzer şekilde diğer Vaavud kullanıcılarının yaptığı ölçümleri de yine uygulama içerisinden takip edebiliyorsunuz. Yaptığınız ölçümlerin bir kaydını tutabildiğiniz uygulamanın çalışabilmesi için bir rüzgar ölçer aparata ihtiyacınız var. Bu aparatta elektronik veya elektrikle çalışan bir kısım yok. İçerisinde bulunan neodymium mıknatıslarının oluşturduğu manyetik dalgalanma telefonun manyetik sensörü tarafından algılanıyor ve Vaavud uygulaması tarafından değerlendirme yapılıyor.

   Özellikle rüzgar enerjisinden elektrik üreten kişi ve kuruluşların bir bölgeyi değerlendirirken işlerini kolaylaştıracak bir uygulama olan Vaavud'u kullanmaya başlamak için rüzgar ölçer mekanizmayı telefonun kulaklık girişine takmak yeterli. Ardından telefonda Vaavud uygulaması açılarak ölçüme başla düğmesine tıklamanız yeterli . Ölçümü bitirmek için de yine bir düğmeye tıklamak yeterli oluyor.
   Vaavud uygulamasının ücretsiz olduğundan yazımın başında bahsetmiştim. Rüzgar ölçüm mekanizması veya aparatını Vaavud'un web sitesinden satın alabilirsinzi.Ya da bir 3D yazıcınız varsa aparatı kendiniz de yazdırabilirsiniz. 3D baskısı yapılan parçalar haricinde bir rulman ve iki adet mıknatısa ihtiyacınız olacak. Eğer aparatı hazır olarak isterseniz sizlere KDV ve kargo dahil 50 TL'ye MiniFabrikam'da bulabilirsiniz. (Sadece 3D yazdırılmış parçaları isterseniz KDV dahil 25 TL dir.)

   Besin konusunda dünyanın sıkıntı çekmeyen ülkeleri arasında olmamız , gelecekte de aynı durumun devam edeceği anlamına gelmez. Özellikle son yıllarda gıda fiyatları dünya genelinde hızla düşerken ülkemizde artmakta. Dünyanın bazı bölgelerinde ise gıdaya erişim neredeyse değerli bir madene erişmekle eş anlamlı olarak düşünülüyor. Bir topraksız tarım yöntemi olan hydroponics belki gelecekte yaşanabilecek bir kıtlığa çare olabilir.
   Bitkilerin ihtiyacı olan mineralleri sıvılar içerisinde çözünmüş olarak sunmak vasıtasıyla topraksız üretimi amaçlayan hydroponics yöntemi üzerine yapılan araştırmalar devam ediyor. Bu yöntemin sağlıklı gıda üretmede ne derece başarılı olduğu yolunda şüpheler olsa da sonuçta insanların karnını doyurabilecek çözümler sunması nedeniyle , özellikle toprağı kıt olan bölgelerde tercih ediliyor.
    Bu yöntemi yaygınlaştırmak, gıda fiyatlarını düşürmek ,dünya genelinde açlığı ortadan kaldırmak ve kişisel tarım üretimini teşvik etmek amaçlarıyla kurulan 3Dponics sosyal girişimi bizlere bitki üretiminde 3D yazıcıları kullanmada yeni olanaklar sunuyor. Hydroponics yönteminde kullanılan çeşitli kap , alet ve edevatın çeşitli bitki türlerine en uygun tarzda imalatının yapılmasının hedeflendiği 3Dponics , kurulduğu günden bu yana epey yol katetti. Herkesin kendi fikrini öne sürebileceği bir fayda platformu olan 3Dponics , projelerini çeşitlendirerek gelişimini sürdürüyor. Uzayda tarım yapılabileceği iddiasındalar. Okullarda eğitici programlar düzenliyorlar . Yeni mobil ve web tabanlı yazılımlarla projelerini destekliyorlar. Üstelik çalışmalarının sonuçları herkese açık ve ücretsiz. Tasarımı yapılan tüm hydroponics elemanları Thingiverse, Youmagine veya MyMiniFactory gibi model depolarından ücretsiz olarak indirilebiliyor.

   Daha önce 3D teknolojisinin tarihle buluşmasına yönelik pek çok yazıyı sizlerle bu sayfalardan paylaştım. Tarih öncesine ait fosillerin 3D modellerinin yazdırılması , British Museum'un veya Smithsonian Enstitüleri'nin çalışmaları gibi...
   Geçtiğimiz hafta içerisinde posta kutuma düşen bir mail özellikle dikkatimi çekti. Mail ,Türkiye'de de tarihi 3D teknolojisiyle buluşturmayı amaçlayan bir projeyle ilgiliydi. Kısaca sizlerle paylaşmak istiyorum;
   BKG , Ankara merkezli bir girişim. Kısaltmanın açılımı Bilkent Kültür Girişimi . Bilintur bünyesinde faaliyetlerini sürdürüyor. Girişimin kültürel değerleri insanlarla buluşturma gibi bir misyonu var. Bu anlamda pek çok faaliyeti birarada yürütüyorlar. Bunlardan bir tanesi müzedenhediye.com adlı internet sitesi. Site içerisinde çoğunluğu Anadolu Medeniyetleri'ne ait çok çeşitli kategorilerden ürünler , gördüğüm kadarıyla oldukça uygun fiyatlara ve ücretsiz kargo seçeneği ile satışa sunuluyor. Girişim grubu ürünlerini , Müzelerdeki mağazalarında da satışa sunuyor.
   BKG'nin 3D teknolojileri ortağı olan infoTRON yardımıyla , Anadolu'nun çeşitli müzelerinde yer alan tarihi objeler 3D taranarak ve sonrasında 3D yazdırılarak halkla buluşturulması hedefleniyor. İşe ilk olarak Hitit Kralı Şuppiluliuma'nın bir elinde mızrak , bir elinde başak olan heykelinin replikası ile başlamışlar. Bu gerçeğinden kopyası alınarak oluşturulan heykeli , Topkapı Sarayı Müzesi mağazasında veya online mağazalarında bulabilirsiniz. 
   Başlatılan proje ile ilgili olarak Bilintur yönetim kurulu üyesi Orhan Hallik şunları söylüyor:

"ICOM bu yıl Müzeler Günü'nde 'sürdürülebilir toplum için müze temasıyla mesajını yayınladı. Biz de altı yıldır üzerinde yaşadığımız coğrafyanın sahip olduğu zenginliklerin nesilden nesile aktarılması için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Çalışmalarımızı hayata geçirirken günümüz gerekliliklerini göz ardı etmeden, onları tarihle nasıl bir araya getirebileceğimizi düşünerek hareket ediyoruz. Bugün bizleri bir araya getiren projeyi de aynı bilinç ile hayata geçirdik. infoTRON ile yaptığımız işbirliği sayesinde tarihle teknolojiyi bir araya getirdik. Topkapı Sarayı Müzesi'nde başlattığımız projemizi devam ettireceğiz. İlk aşamada Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi ve İzmir Efes Müzesi'nden eserler şehirlerimizi ziyaret edecek"

Projenin 3D teknoloji ortağı infoTRON CEO'su Burak Pekcan'nın konu hakkındaki görüşleri şöyle;

"20 yılı aşkın süredir, 3 boyutlu teknolojiye dayalı ürün, hizmet, eğitim ve danışmanlık alanlarında faaliyet gösteriyoruz. Bugüne kadar havacılıktan medikale farklı endüstrilerin tasarım ve üretim süreçlerine katkıda bulunma şansımız oldu. Bugün ise kültür alanında bir adım attık ve tarih ile 3 boyutlu teknolojileri bir araya getirdik. Sahip olduğumuz teknoloji sayesinde, tarihi ve kültürel miraslarımızı 3 boyutlu tarama cihazları ile dijital ortama aktarmak ve 3 boyutlu baskısını alıp evimizde sergilemek artık mümkün. Hititli Kral Şuppiluliuma, bizlere miras kalan ve artık ölümsüzleşen eserlerden ilki. Böylece siz Hatay'a gitmeden Şuppiluliuma size gelmiş oluyor. 
Dileğimiz sayısız medeniyeti barındırmış ülkemizin sahip olduğu tarihi ve kültürel mirası ölümsüzleştirmektir. Bu eserlere bulundukları yerden bağımsız olarak herkesin erişmesini ve ulaşmasını sağlamak da ayrı bir gayemizdir. Ve bunu bir adım daha ileri götürüp, sanal gerçeklik uygulamalarımız ile yerinizden kıpırdamadan yüzlerce müze ve sit alanını gezmenizi sağlamamız da çok uzak görünmüyor."

   3D modelleme uygulamalarına her geçen gün yenileri ekleniyor. Çeşitli mecralarda kullanılmak için çıkarılan bu uygulamaların tablet versiyonları daha fazla ilgi çekmeye başladı. Çünkü herşeyin mobil olmaya yöneldiği bir teknolojik evrim aşamasındayız. En son sizlere duyurduğum OnShape , masaüstü bir bilgisayarda kullanılan SolidWorks kadar güçlü bir yazılımı tabletlere getirmeyi vaadediyordu. Geçen zamanda oldukça mesafe katettiler. Ve yazılımı geliştirmeye devam ediyorlar.
   Bugün önümüze düşen haberde , Macaristan merkezli bir uygulama var: Shapr3D . Bu uygulama iPad'de 3D tasarım yapmanıza yarıyor. Geliştiricilerinin söylemine göre , benzerlerinden ayrılan özelliği ,  kullanım basitliğiymiş. Shapr3D iPad yazılımını geliştirirken , bugün çoğu 3D tasarımcısının öyle veya böyle mutlaka denediği SketchUp yazılımının kullanım kolaylığını uygulamalarına yansıtmayı hedeflemişler. Tablet ortamında tasarım yaparken sadece parmaklarınızı kullanıyorsunuz. Oluşturduğunuz 3D modelin ölçülerine kadar son derece hassas olma şansı var. Parmağınızla bir çizgi çizdikten sonra (bu çizgi düz,eğri veya yuvarlak olabilir) bu çizgiyi, ekstrude yapabilir , bir kalınlık veya derinlik verebilirsiniz.

   Shapr3D uygulamasıyla oluşturulan 3D modeller tamamıyla 3D yazıcılara uygun bir mantıkla oluşturulduklarından , yazıcının 3D yazıcı entegrasyonu da var. Shapr3D şu anda Beta aşamasında. Yani geliştirilmeye devam ediliyor. Ancak isteyen uygulamanın sitesinden ilk kullanıcı olmak istediğini belirterek , gerekli indirme linkini alabiliyor.

   Önceki yazılarımda arkeolojik eserlerin 3D taranması ve yazdırılmasıyla ilgili pekçok örneği sizlere aktarmıştım. Bunların başında Amerikan Smithsonian Enstitüsü , İngiliz British Museum , African Fossils ve Cosmo Wenman'ın çalışmaları geliyor. Arkeolojik ve sanatsal eser açısından belki de dünyanın en zengin bölgesi olan İtalya'dan da bir ekip bu kervana katıldı. 3D ArcheoLab .
   Temel projeleri olan 3D VirtualMuseum'da 100'e yakın tarihi ve sanatsal eserin 3D modeli bulunuyor. Amaçlarının İtalya'daki önemli arkeolojik eserler başta olmak üzere tüm tarihi değere sahip objeleri herlesin erişimine açmak olduğunu kaydediyorlar. 3D teknolojilerinin gelişmesiyle beraber , jeolojik ve ekonomik bariyerlerin çok kolaylıkla aşılabildiğini belirten site yetkilileri , çalışmalarının tüm dünyada ekonomik durumu iyi olmadığı için İtalya'ya gelemeyen insanlar için oldukça bilgilendirici ve kültürel anlamda köprüler kurucu özelliği olduğunun altını çiziyorlar. 3D VirtualMuseum'daki modellerin bir başka faydası da görme engelli kişilere istediklerinde bu önemli tarihi eserlere dokunabilme fırsatını sunabilmesidir.

   Göründüğü kadarıyla tarihi ve sanatsal öneme sahip objelerin 3D ortamına aktarılma işi hızlanarak devam edecek. Umarım dünyanın en önemli açık hava müzelerinden birisi olan ülkemizde önce dünyanın en büyük kapalı alan müzesi kurulur ve ardından bu tarz sanal müzeleri hayata geçirerek dünyanın diğer bölgelerindeki insanlara tanıtım yapma olanaklarımız olur.

   3D yazıcı sahiplerinin en çok kullandığı internet sitelerinin başında Thingiverse , Youmagine , MyMiniFactory gibi siteler gelir. Bu siteler başlı başına birer 3D model deposudur. Hepsinden önemlisi barındırdıkarı 3D modeller tamamen ücretsizdir. Bugün sadece Thingiverse'de 700,000 adetten fazla ücretsiz 3D model bulunduğu biliniyor.Tüm bunların yanında bu 3D model depolarının bazı dezavantajları da var. Örneğin her sitede birçok model ortak. Yani aynı 3D modeli bir çok yerde bulabiliyorsunuz. Bir diğer olumsuz özellik ise modellerin tamamının 3D yazdırılabilirliklerinin test edilmiş olmamasıdır.
   Geçtiğimiz Nisan ayında yine bir 3D model deposu olan "3DSHOOK" internet sitesi yayına başladı. Site , yazımızın başında bahsettimiz diğer 3D model depolarından farklı olarak ücretli 3D modeller sunuyor. Belirli ödeme planlarıyla sitedeki 3D modelleri doğrudan yazıcınızda yazdırabiliyorsunuz. 3DSHOOK'un sunduğu en önemli avantajlar yine yukarıda bahsettiğim iki unsur. Yani 3DSHOOK'daki modeller başka hiçbir yerde olmaması ve modellerin tamamının masaüstü kişisel yazıcılarda yazdırılabilirliği test edilmiş olmasıdır. Site yöneticileri , deneyimli tasarımcıların özenle hazırladıkları 40'dan fazla kategoride yeralan 3D modellerin ödediğiniz ücretin hakkını fazlasıyla verdiğini söylüyorlar. Bu modellerin yanısıra her ay siteye 100'den fazla yeni 3D model ekleyeceklerinin sözünü veriyorlar.

   Değişik süreli ödeme planlarının fiyatlarını çok yüksek tutmamışlar. Belirtilen sürelerde yazdırabileceğiniz kadar modeli yazdırmak serbest. En uzun süreli üyelik 1 yıl ve fiyatı 100 dolar. Günde 1-3 adet gibi bir yazdırma temposunda ayda 30-90 adet baskı alabiliyorsunuz. Bu rakam yılda ortalama 1000 adet gibi bir sayıya karşılık geldiğinden servis bedelinin çok fazla olmadığı sonucuna varılabilir. 
   3DSHOOK , ilerleyen zamanda 3D model modifikasyonu gibi yeni özellikleri kullanıcılarına sunmaya hazırlanıyor.

   Yukarıda resmini gördüğünüz aparat , mercek ve bazı bağlantı elemanları haricinde masaüstü 3D yazıcıda yazdırılmıştır. Bu basit düzenek , çok önemli işler başarmaya aday. Yeni Zellanda'lı iki göz doktoru Hong Sheng Chiong ve Benjamin O’Keeffe , dünya genelinde görme sorunu yaşayan 250 milyondan fazla insan olduğunu ve bunların %90'ının gelişmekte olan ülkelerde olduğunu söylüyorlar. Ve bu hastaların pek çoğunun(%80 kadarı) erken teşhis konulabilseydi şu anda sağlıklı bir görme yetisine sahip olacağını vurguluyorlar. Dünya genelinde göz doktoruna ulaşabilen hasta sayısı çok az. Bu iki doktor geliştirdikleri basit bir aparatı iPhone kamerasına yerleştirerek göz muayenesini herkesin ulaşabileceği düzeye indirmeyi amaçlamışlar. Aparat görme alanın %40'ını rahatlıkla muayeneye olanak tanıyor. Aparatın , tam teşekküllü hastanedeki eşleniği gözün tamamını muayeneye olanak tanısa da 10.000 $ civarında bir fiyata sahip. 

      OphthalmicDocs Fundus , adını verdikleri muayene aletini bir 3D yazıcıya erişimi olan herkes yapabilir. Bunun için gereken malzeme listesi ve montaj bilgileri , doktorların açtığı web sitesinde bulunabilir.
         Aparat üzerinde yapılacak geliştirmeler sayesinde , ilerleyen zamanda daha mükemmel sonuçlara ulaşacaklarından eminler. İnsanların kendi kendilerine muayene yapabilme veya en azından cep telefonu üzerinden elde ettikleri görüntüleri bir göz doktoruna ulaştırabilmelerini sağlayacak versiyon üzerinde çalışmaların devam ettiğini belirtiyorlar.
 

   
   Hepimizin haberlerden bildiği üzere 25 Nisan'da Nepal'de meydana gelen depremde 7000'in üzerinde can kaybı yaşandı. Binlerce insandan ise haber alınamıyor. Bölgeye giden çeşitli ülkelerin kurtarma ekipleri Nepal'in detaylı bir haritasının olmaması nedeniyle etkin çalışamıyorlar. Bir bölgenin haritalanması , o bölgenin kısa ve uzun dönemdeki yapılanma ve iyileştirme çalışmalarında hayati önem taşıyan bir unsurdur.

   Nepal haritalama sistemindeki boşlukları kapatmak için Amerikan Minnesota Üniversitesi ve Ohio Üniversitesi Buzul Araştırmaları ekibi ortaklaşa geliştirdikleri bir yazılım olan SETSM'yi acilen devreye alarak,  yine ABD'de bulunan Ohio Süper Bilgisayar Merkezi'nde Nepal'in 3D coğrafi haritasını çıkarmaya başladılar. Süper Bilgisayar merkezinde ekibe 60,000 saatlik çalışma için ilk sıra verildi. Bu sayede Nepal'in 8 metrelik katmanlar halinde yükselti haritası çıkarılmaya başlandı. Haritalama için fotogrametri yöntemi kullanılarak 3D modelleme yapılıyor. Fotoğraf olarak Nepal'in uydudan çekilen görüntüleri kullanılıyor. Oldukça zaman alan bir işlem olan fotogrametrik yöntemden bir an önce sonuç alınması gerektiğinden Ohio'daki Süper Bilgisayar merkezi seçilmiş.

   Fotogrametri yöntemini kullanarak 3D model elde etmede kullanılan diğer araçlar arasında 123D Catch , iPhone uygulaması TRNIO , Autodesk Recap  ve Autodesk Memento en bilinen uygulamalar.
    Ayrıca geçmiş blog yazılarımdan birinde bahsettiğim ve dünyanın istediğiniz bir bölgesinin yüzey topoğrafyasını 3D görsel olarak elde edebileceğiniz bir uygulama da mevcut.

   Autodesk Revit ile uyumlu çalışan "hsb 3D Printing" eklentisi sayesinde 3D çizimler , 3D yazıcılarda modüler tarzda yazdırılabilecek. hsbLABS'ın bir ürünü olan bu yazılım eklentisi boyundan büyük işler başaracağa benziyor. Mimari maketlerin 3D yazıcılarda yazdırılması konusunda zaman zaman sıkıntılar yaşanabiliyor. Bunlardan en önemlileri ; baskı hacminin bazen yeterli gelmemesi ve yapıyı yazdırdıktan sonra destek malzemesinin uzaklaştırılmasındaki güçlüklerdir.
   "hsb 3D Printing" Revit eklentisi , yapılan çizimleri düz plakalar halinde ayırıyor , kenarlarına "tık geçme" tırnakları yerleştiriyor ve tüm bu düzenlemeleri doğrudan 3D yazıcıya gönderebiliyor. Bu eklenti sayesinde 3D yazıcının kullanacağı destek malzemesi en aza indiriliyor ve modelin 3D baskısı daha hızlı ve ekonomik bir şekilde alınabiliyor.
   Daha fazla bilgiyi hsbLABS'ın internet sitesinde bulabilirsiniz.