|
Düşük poligonlu (low poly),yani yüzey üçgen veya çokgenlerinin sayısı genel ortalamanın altında olan 3d modeller özellikle yapay veya köşeli görünüme sahip olduğu için 3d baskılarda genellikle tercih edilmez. Bazı durumlarda sanatsal görünüm elde etmek için kullanılabilirler. Ya da bir 3d modelden nadiren "Voronoi" tarzı bir model elde etmek için düşük sayıda poligonlara ihtiyaç duyabiliriz. Fakat bazı özel durumlarda düşük poligonlu 3d modellerin kullanılması "olmazsa olmaz" denilecek türden gereklilik gösterir. Örneğin oyun tasarlarken, oyunun dijital dosya büyüklüğünün en az düzeyde tutulması önemlidir ve bunun için düşük poligonlu 3d modeller tercih edilmelidir. Oyunun dosya büyüklüğü ne kadar fazla olursa oyun programı o kadar hantallaşacak ve oyuncunun tepkilerine geç yanıt verecektir. Bu durumun gerçekleşmesi tabii ki istenmez. Bu nedenlerle dosya büyüklüğü çok daha az yer kaplayan "düşük poligon sayılı" 3d dosyalar oyun geliştiriciler tarafından tercih edilmektedir. Ayrıca son zamanlarda popüler olan AR ve VR uygulamalarında da kullanıcı tepkisine en hızlı yanıt veren dijital unsurlar tercih edildiğinden yine "düşük poligonlu" veya "low poly" modellere ihtiyaç vardır.
HEYMESH model arama motoru, mevcut olan 3d model depolarına girip, model filtrelerini kullanarak "düşük poligonlu" model aramak yerine, 15'in üzerinde model deposunu biraraya getiren ve bunlardaki "düşük poligonlu" modellerin aranmasına olanak tanıyan pratik bir çözüm olarak karşımıza çıkıyor. HEYMESH, yüzey poligon sayısı 300.000'e kadar olan modelleri tarıyor. İstenirse tarama sonucu daha düşük poligon sayıları, dosya uzantısı, fiyat, lisans ve popülarite gibi kriterlere uygun olarak filtrelenebiliyor.
Oyun geliştirme, animasyon, AR / VR uygulama geliştirme konularıyla ilgiliyseniz mutlaka bir göz atın. 
Zooheads, isminden de anlaşılacağı üzere hayvan başı şeklinde tasarlanmış duş başlıklarının yer aldığı bir online satış platformu.
Kişisel 3D yazıcılar kullanılarak tasarlanmış başlıklarda doğal kaynaklardan üretilmiş, petrol kökenli olmayan PLA plastiği kullanılmış. Zooheads'in arka planında Brooklyn, ABD lokasyonlu VOODOO imalat şirketi var. Bünyesinde barındırdığı yüzlerce masaüstü 3d yazıcı sayesinde adetli siparişleri bile çok kısa zamanda adresine ulaştırabiliyorlar.
Zooheads'de değişik renk kombinasyonlarında ve tasarımlarda duş başlıkları mevcut. Zaman içerisinde tasarımların çeşidinin artması bekleniyor.
Zooheads, 3d yazıcı yardımıyla, stoksuz çalışılabilecek, sadece sipariş geldiğinde istenen sayıda imal edilip alıcıya ulaştırılabilecek bir ürün tipi ve iş modeli olarak karşımıza çıkıyor. Daha önceki yazımda "Facebook'ta 3d model nasıl paylaşılır" anlatmıştım. Oradaki yöntem şimdi anlatacağıma göre biraz daha uzun ve dolaylı kalıyor.
MyMiniFactory.com internet sitesine 3d modelinizi yükledikten sonra, Facebook'ta 3d paylaşım için bir düğme konulmuş. Bu düğme modelin dosya formatını Facebook'ta 3d paylaşıma uygun hale getirdikten sonra size paylaşma seçeneği sunuyor. Tıpkı normal Facebook paylaşımı yapar gibi 3d modelinizi Facebook'ta yayınlayabiliyorsunuz. Bu tarz 3d paylaşımların sosyal medyada yapılabilmesi, tasarımcılara eserlerini tanıtmada yeni ufuklar açmasının yanında, 3d yazıcıların önünü açtığına inanıyorum.
Popüler 3D yazılımlarının başında gelen isimlerden birisi hiç kuşkusuz Blender'dır diyebiliriz. Bu ücretsiz ve açık kaynaklı yazılım yavaş, fakat emin adımlarla ilerliyor. Akranları binlerce dolara satılırken o bedava ve işlevsel olarak onlardan geri kalmıyor. Blender'ı ortaya çıkaran isim olan Ton Roosendaal yazılımın 2.8 versiyonunda çok büyük yeniliklerle karşımızda olacağını söylüyor. Blender içerisinden 3D baskı yapabileceğiz, 3D yazdırmaya uygun modeller oluşturmak kolaylaşacak. 3D yazıcı kullanıcıya yönelik yeni bir arayüze sahip Blender geliyor.
Blender Guru YouTube kanalının Ton Roosendaal ile yaptığı söyleşide Blender ve 3D konusunda pek çok şeye değiniliyor. İlgimi çektiği için sizlerle paylaşmak istedim. Umarım sizin de hoşunuza gider. Videoyu alt yazı özelliği açık olarak izlerseniz Ton'u daha kolay anlayabilirsiniz. İyi seyirler...
Mobil cihazlara gelen ve gelecek olan 3d tarama uygulamalarını özellikle takip ediyorum. Zira bunların 3d yazıcılar ve baskı dünyasına çok şeyler katabileceğini düşünüyorum. Kişisel üretimin demokratikleşmesi diyebileceğimiz bu yenilikler hayatlarımızdaki pek çok işin yapılış tarzını değiştirebilir.
Sadece 3d taramayı ele aldığımızda, bunun gerçekleşebilmesi için objelerin kameradan uzaklığını algılayabilen sistemlerin şart olduğunu görürüz. Ve eğer bir objenin bir diğer objeden uzaklığını doğru olarak algılayabiliyorsak, bu sayede görmeyen insanlara kılavuzluk edebilecek sistemler geliştirilebilir. Ya da otoyolda araba kullanırken güvenliği artırıcı sistemler geliştirilebilir.
Mobil cihazlardaki 3d tarayıcıların gelişmesinin en büyük etkilerinden birisi hiç kuşkusuz 3d baskı dünyasında hissedilecektir. İnsanlar ceplerindeki tarayıcıları kullanarak sevdiği insanların portrelerini gerçek ortama büst şeklinde kolayca taşıyabilecekler. İşyerlerinin yerleşim düzenini 3d taramayla belirledikten sonra bilgisayar ortamında kullanılabilen sanal gerçeklik sayesinde yeni oluşan ve oluşabilecek durumlara karşı yeniden kolayca ve hiç zahmete girmeden aksiyon planı yapabilecekler. İşyeri verimliliği eskiye nazaran inanılmaz oranlarda artacak.
Ceplerimizdeki teknolojinin 3d yazıcılarla buluşmasına örnek olarak bugünkü yazımızın başlığında belirttiğim gibi Sony Experia'nın 3d Creator uygulamasını vermek istiyorum. Bu uygulama ve telefon için tek kamerayla oldukça tatminkar fotogrametrik 3d tarama yapabilen türünün ilk örneğidir diyebiliriz. Kullanıcı cebinden çıkardığı telefonunda açtığı 3d Creator uygulamasıyla dakikalar içerisinde kolaylıkla 3d tarama yapabilmektedir. Uygulamayı verimli kullanabilmeyi öğrenmek bir iki gün alsa da, bir kere öğrendikten sonra 3d tarama yapmak dakikalarla sınırlı.
Sony Experia'nın son çıkan telefonlarında optik (fotogrametrik) 3d tarama yapılabiliyor.
Sony ve PostNord( Danimarka ve İsveçte faaliyet gösteren posta servisi) uygulama ile oluşturulan 3d modelleri Stratasys J750 endüstriyel 3d yazıcısında renkli olarak bastıktan sonra isteyenlerin bu baskıları satın almalarını sağlayacak bir sistem kurmuşlar. Şimdilik sadece Sony Experia ve İskandinav ülkelerinde uygulamada olan bu servisin başarılı olması durumunda dünyanın diğer bölgelerinde yaygınlaşması an meselesi olacaktır. Sony ve PostNord arasında kurulan bu ortaklığa Berlin'deki 3YOURMIND teknik destek sağlıyor. Experia'da yapılan 3d taramaların ham verileri işlenerek, Stratasys J750 yazıcılarına yönlendiriliyorlar.
Mobil cihazlardaki 3d tarayıcılar, tabii ki kişisel 3d yazıcılar için de 3d model oluşturabilirler. Bu durumda masamızın üstündeki 3d yazıcı bir anlamda teleportasyon aracına dönüşecektir. Örneğin çok beğendiğimiz bir heykelin replikasını diğer bir şehirde veya ülkede yaşayan arkadaşımıza kısa sürede gönderebileceğiz. Ya da evimizin anahtarını yanımıza almayı unuttuğumuzda aynı evde yaşayan birisinden bize anahtarın bir 3d taramasını göndermesini isteyecek ve bu modeli işyerimizdeki yazıcıdan çıkarttıktan sonra evimizin yolunu tutacağız. Bu örneklerin yakın zamanda gerçekleşme olasılığı çok yüksek. Hatta Sony Experia örneğinde gördüğümüz gibi bir gerçek olarak yaşanmaya başladılar bile... Facebook'ta fotoğraf paylaşmayanımız hemen hemen yoktur diyebiliriz. Peki ya 3D model paylaşanımız? Ya da 3D model paylaşma özelliğinin Facebook'ta olduğunu bilenimiz var mı? 3D tarama özelliğinin akıllı telefonlara gelmesiyle yoğun ilgi görmeye başlayacağını beklediğim bir paylaşım şekli bu. İşte nasıl yapıldığı:
Öncelikle Facebook'un 3D model yayınlayabilmesi için dosya uzantısının .GLB olması gerekiyor. 3D modelimizi (çizim veya 3D tarama sonucu elde edilmiş olabilir) .GLB formatına çevirdikten sonra sürükle-bırak yaparak 3D modeli Facebook'ta paylaşabiliyoruz. Ücretsiz 3D tasarım arayüzü olan Vectary'i kullanarak obj, stl veya svg formatlarındaki çizimlerimizi .GLB olarak export etme şansımız var. Modeli Facebook için export ederken iki farklı seçenek sunuluyor. Düşük veya yüksek poligon sayılarında export olanağı var. Arzunuza göre seçtikten sonra .GLB dosyanız hazır. hepsi bu kadar. Aşağıdaki videoda görsel anlatımı bulabilirsiniz.
Dostlar, ülke elden gittikten sonra hiçbir şeyin anlamı yok...
Uzunca sayılabilecek bir aradan sonra tekrar merhabalar. 3D yazıcılar dünyasındaki gelişmeler hız kesmeden devam ediyor. Bugün son zamanlarda kayda değer gördüğüm bir gelişmeden bahsetmek istiyorum.
3D yazıcılarda kullandığımız filamentlerin üzerine sarılı olarak geldikleri makaraların standartlaşması konusuna kafayı uzun zamandır yoran birisinden bahsedeceğim.. RepRap, yani açık kaynaklı kişisel 3D yazıcı kullananların çoğunluğunun tanıdığı bir isim olan Richard Horne (RichRap olarak bilinir) filament makaralarını bir nevi israf kalemi olarak gördüğünü açıkladı. Yani makaraları standarda sokacağım derken onları tamamen ortadan kaldırmanın en iyisi olacağını düşündü herhalde..:))
Ve bu israfa çözüm olarak "MasterSpool" adını verdiği, kişinin kendi yazıcısında bir defalığına yazdıracağı bir makara sistemi önerdi. 
Resimde de görüleceği gibi makara birbirine vidalanabilen iki kısımdan oluşuyor. Filament, kangal şeklinde satın alınıyor ve makaraya yerleştiriliyor. Ardından parçalar birbirine vidalanıyor. (göbeklerinde vida kanalıyla yazdırılmışlar.) Sonra kangalın bağlantıları (kelepçeleri) kesiliyor, filament makara üzerinde kullanım için serbest kalıyor.
Richard, MasterSpool sayesinde filament fiyatlarının ucuzlayacağını, makaraların çevreye olan zararının ortadan kalkacağını ileri sürüyor. Katılmamak mümkün değil. Peki hangi filament üreticisi kangal şeklinde filament satıyor? Şimdilik hiçbiri. Ancak Das Filament, Richard'ın bu çağrısına kulak verdi ve bir kaç numune üretimi kendisine denemesi için gönderdi. Richard sonuçları YouTube ve blog sayfalarında paylaşmaya devam ediyor. Şimdilik herhangi bir sıkıntı yok. kangal şeklinde filament sevkiyatında ilerde sorun olur mu? Bu soruya da olumsuz bir yanıt vermek zor. Kanaatimce diğer filament üreticileri de bu işe el verirse, kangal şeklinde filament satışı bir endüstri standartı olabilir.
Ben baskı ofisimde kullandığım bazı boş makaraları ileride lazım olur gerekçesiyle saklıyorum. Bazen 1kg.lık bir makaranın yarısını boş olan makaraya aktararak aynı renkten ve malzemeden iki yazıcıyı aynı anda baskıda kullandığım oluyor. Fakat genelde boş makaralar çöpe gidiyor. Bu durumun gerçekten de hem israf hem de çevreye olumsuz bir etki olduğunu düşünüyorum.
3D dosyaların rüçhan hakları konusunda süren tartışmalara tam anlamıyla son veremese de , watermark3d çözüm sayılabilecek bir seçenek sunuyor. Bir 3D tasarımcıysanız , tasarımlarınızı internette yayınladıktan sonra kimlerin eline geçeceği ve tasarımınızın yeniden satılıp , satılmayacağı veya tasarımınızın değiştirilerek kullanılmayacağı konularından pek emin olamazsınız. Tasarımınızı bir defaya mahsus olmak üzere satmış ve gerisini satın alanın insafına bırakmış olursunuz. 3D modelinizi internette takip etmeniz olanaksızdır. İşte bu takip ve yasal olmayan kullanımları engelleme amaçlarına yönelik olarak watermark3d internet sitesi bir çözüm sunmayı hedefliyor.
Aslına bakılırsa watermark3d'nin modeli işaretleme çözümü de bir noktadan sonra kırılabiliyor. Fakat bunun için modeli "çalan" kişinin bir hayli uğraşması gerekiyor. Hırsızların genelde tembel oldukları varsayılırsa watermark3d'nin çözümü %80-90 sonuç verir gibi duruyor.
Watermark3d, henüz "beta" aşamasında olan bir site olduğundan sunduğu hizmeti hemen yargılama yoluna gitmek doğru olmaz. Hatta ilk anda oldukça başarılı buldum diyebilirim. Watermark3d şu şekilde çalışıyor:
Siteye sadece STL dosyalarını yükleyebiliyorsunuz. Dosya yüklendikten sonra yüzey poligonlarında bazı yerlerde değişiklikler yapılarak dosyanıza koyduğunuz işareti modele işliyor. Sonrasında size bir link göndererek watermark işaretli 3d dosyanızı indirmenizi sağlıyor. Site ayrıca 3d modellerde watermark var mı diye tarayabiliyor. Eğer modelde watermark varsa size bildiriyor.
Sağdaki işaretli ve solda orjinal 3D model. (sağdakinde yüzey poligonları değiştirilerek işaretlenmiş durumda.)
Günde 10 adete kadar ücretsiz markalama işlemine izin veren site bu limitten sonra markalanacak dosyalara bir miktar ücret uyguluyor.
Ev tipi 3d yazıcılar yaygınlaşmaya devam ederken , teknolojiye meraklı insanların akıllarının bir köşesinde başlığa yazdığım soru mutlaka vardır. Bu soruya "evet" yanıtını verdiklerinde hemen arkasından diğer soru ortaya çıkacaktır: "Hangi yazıcıyı almalıyım ?"
Bu yazımda bu iki soruya, yüksek sesle düşünerek yanıt aramaya çalışacağım. Öncelikle 3d yazıcı neden gerekli olsun ?
Çünkü, üretime ve ürüne dayalı bir çağda, kişisel üretim araçlarının en son gündeme geleni olan 3d yazıcılar değerlendirilmeden olmaz. Eski toplumların gelişmesinde önemli yapı taşlarını oluşturan zanaatkarların yerini günümüzde "maker" denilen ve kendi kendine birşeyler üreten insanlar aldı. Bu insanlar da en az zanaatkarlar kadar toplumun gelişmesinde önemli rol oynayabilirler. 3D yazıcılar en bol sanayi hammaddesi diyebileceğimiz plastiği kullanırlar. Plastiği kullanırken en az çevresel etkiyi yaratırlar. Hatta kullanılan plastik türü termoplastik denilen ve geri dönüştürülebilen bir türev olduğundan atık plastiklerin defalarca 3d yazıcıda kullanılması mümkündür. Bir 3D yazıcının harcadığı elektrik, evlerimizde kullandığımız buharlı ütüden daha azdır. Hele de ısıtmasız bir tabla kullanıyorsa bu tüketim daha da düşük olacaktır. Gerçek hayatta bulunduğumuz ortamı özetleyen en kısa cümlecik sanırım "3 boyutlu uzay" dır. Evet, 3 boyutlu uzayda yaşıyoruz ve yeni aldığımız üretim aracı bize 3 boyutlu uzayda tasarladıklarımızı yine 3 boyutta sunuyor. 2 boyuttla (kağıt üzerinde) tasarlananı binbir güçlükle (bir çok üretim aşamasından geçirip) sunmuyor. Doğrudan 3 boyutlu olarak veriyor.
Tam burada işin en lezzetli kısmı yeralıyor. Yani, kendi tasarladığınız şeyleri 3D yazdırmak, insanda müthiş bir tatmin duygusunun gelişimine yol açıyor. Tasarladığınız ve yazdırdığınız objenin faydalı amaçlarla kullanıldığını görmek ise işin başka bir boyutu.
Teknolojisi eskimiş herhangi bir cihazda bulunan herhangi bir parçayı artık tedarikçisinden bulamıyorsanız, bu parçayı kendiniz yazdırarak çok ucuza getirebilirsiniz. Ya da aradığınız parçanın orijinalini yaşadığınız yerde bulamıyorsanız, yine kendi kendinize bu parçayı üretebilirsiniz. Bu ve benzeri durumlara çare olması nedeniyle, yapılan araştırmalar göstermektedir ki; 3D yazıcılar kendilerini iki veya üç yıl içerisinde amorti edebilmektedirler.
Herkesin 3D yazıcı sahibi olması tabii ki düşünülemez. (En azından şimdilik bu böyle...) Kişisel 3D yazıcılar, halen "prosumer" denilen ve profesyonel yaklaşıma sahip kişiler tarafından kullanılabilir durumdalar. Yani "consumer" denilen sıradan insanın kullanımına pek uygun değiller. Ve bu "consumer" denilen insanlar arasında çok sayıda 3d tasarımcı mevcut. Bu kişilerin tasarımlarını, katı obje olarak görmek istemeleri son derece doğaldır. 3D yazıcıyı kullanmak için zaman ayırmak istemeyebilirler. bu gibi durumlarda tasarımlarını yazdıracakları bir 3D yazıcı arayacaklardır. Eğer yakınlarda bir yerlerdeyseniz bu siz olabilirsiniz. Yazıcınız sayesinde ek bir gelir elde edebilirsiniz.
3D yazıcı almalı mıyım? sorusuna verdiğimiz yanıtı özetleyecek olursak, eğer yazıcıyla uğraşmaya sabrınız ve zamanınız varsa ve kendinizi teknik konulara yatkın görüyorsanız, kesinlikle bir 3d yazıcı almalısınız. Hatta şunu rahatlıkla söyleyebiliriz: Evinize alacağınız yeni bir TV'den daha ucuza mal olacak, size TV'yle kıyaslanmayacak ölçüde değer katacak ve eğlendirecektir.
İlk soruya yanıt verdik. Sırada ikinci soru var: Hangi 3D yazıcıyı almalıyım ?
Burada dikkat edeceğimiz ilk unsur, ihtiyaçlarımız olmalıdır. Sanayide mi kullanacağız, yoksa sadece hobi amaçlı mı alıyoruz ? Yazıcıyla mı uğraşmaktan hoşlanıyoruz, yoksa yazıcıdan alacağımız çıktılar mı öncelikli ? Yazdırmayı düşündüğümüz objeler için önceden planladığımız hammaddeler var mı ? Örneğin aşırı yüke dayanım gerektirecek parçalar istiyorsak ısıtmalı bir tablası olan yazıcı alsak daha iyi olur. Bu sayede ABS, KarbonFiber veya Petg gibi plastikleri sorunsuzca kullanabiliriz.
Hangi yazıcı ? sorusuna kendi özelinizde karar vermeniz gerekiyor. Ancak burada genel kullanım için ben kendi önerilerimi de yazmak isterim:
|
Geçmiş Yazılar
Mayıs 2018
|
RSS Beslemesi
Hizmetlerimiz3 boyutlu baskı
3 boyutlu çizim 3 boyutlu tarama |
Hakkımızda |
Destek |
|