Bu yazımızda .dae , x3d veya .wrl uzantılı dosyaları .stl uzantılıya dönüştürmeyi ve olası hataları düzeltmeyi göreceğiz. Başlamadan önce söz konusu iki yazılımı da bilgisayarınıza yükleyip , kurmanızı tavsiye ederiz:
STL dosyasını hazırlama: Elinizde .dae , x3d veya .wrl uzantılı dosya varsa bu dosyaları .stl uzantılıya çevirebilirsiniz. Eğer elinizde zaten bir .stl uzantılı dosya mevcursa diğer adımdan okumaya devam ediniz. Programları kurduktan sonra modelinizi Meshlab'da açın. Açtıktan sonra STL olarak kaydetmek için ; File > save as… >Dosya tipini “STL File Format (*.stl)” olarak seçin>Kaydedeceğiniz yeri seçin > save. Kaydet işleminden sonra STL dosyanız hazırdır. NetFabb Arayüzü: Şimdi artık STL dosyasını elde ettiniz. Aşağıdaki ekran görüntüsünden de görebileceğiniz gibi NetFabb'ın sunduğu birkaç sade özellik vardır. Dosyanızı NetFabb'da açın. Bütün gerekli özellikler , ekran görüntüsünde işaretlendi ve adım adım anlatacağız. Perspektif görünümler: Modelinizi farenin sağ tuşunu basılı tutarak ve mouse'u hareket ettirerek döndürebilirsiniz. Görünüşü resetlemek için 7 adet perspektif görünüm düğmesi mevcuttur.Bunlardan birincisi temel 3D perspektifi verir.Diğer 6'sı ise modelinizin yandan , alttan ,üstten v.s. görünümleri içindir. Zoomlama yöntemleri: Modelinizi yaklaştırıp , uzaklaştırmak için mouse tekerleğini kullanabilirsiniz. Yukarıda gördüğünüz düğmeler tekerlek olmadan benzer işlevi yerine getirmek içindir.Soldan sağa düğmelerin anlamları: Zoom'dan fit görünüme geçirir , zoom'dan sadece seçilen parçaya fit görünümüne geçilir (yeşil renkli parça seçili parçadır) , zoom'dan platform görünümüne geçirir , zoom'dan tüm görünüme geçirir ve son olarak zoom'dan seçilen bölgeye geçirme düğmesidir. Mouse'unuzun sol tuşuna tıklayıp sürükleyerek ekranda bir alan seçin ve bu alana zoomlayın. Temel Bilgiler: Bu bilgiler seçilen parçanın ölçülerini gösterir. İçiçe geçmiş STL çizimleri varsa tek bir parçaymış gibi ekrana tek ve en dıştaki çizimin ölçüleri yansıtılır. Sadece birden fazla çizimi aynı sahneye yüklediğinizde ve tek bir çizimi parçalara kestiğinizde ancak o zaman çoklu parçalar var demektir ve ölçülerini ayrı ayrı üzerlerine tıklayarak görebilirsiniz. Sağ köşedeki temel bilgilerin neyi anlattığı aslında çok açıktır. Boy,genişlik ve yükseklik değerleri modelinizi çevreleyen kutunun ölçüleridir. Hacim (volume) değeri ile yaklaşık olarak modelinizin fiyatını hesaplayabilirsiniz. Area değeri modelinizin toplam yüzey alan ölçüsüdür. Ve en sonda da modelinizi oluşturan üçgenlerin sayısını görebilirsiniz. Ötele , döndür ve ölçeklendir : Bu özellikleri de açıklamak için fazla söze gerek yok. Move ile seçtiğiniz modeli diğerlerinden ayrı görebilmek için hareket ettirebilirsiniz. Rotate ile modelinizi kendi merkez noktası çevresinde döndürebilirsiniz. Scale ile de vereceğiniz değere göre modelinizi daha büyük veya daha küçük yapabilirsiniz. Analiz , Onarma , ölçme : Bu düğmeler modelinizdeki hataları onarmak için olan düğmelerdirAnaliz düğmesi ile daha önce gördüğümüz temel bilgilere ek olarak daha detaylı model bilgisini ekrana getirir. Sözgelimi modelinizde delikler, üstüste binmiş kenarlar, ters dönmüş üçgenler veya kötü kenarlar varsa size söyleyecektir. Onarma seçeneği , Netfabb'ı diğer stl görüntüleme programlarından ayıran yönüdür. Analiz seçeneği ile aynı taramaları yapar , fakat sonunda sizden gelecek talimata göre tesbit ettiği hataları onarır. Son düğme seçeneğimiz "ölçme" seçeneğidir. Bu alet ile üçgenler arası mesafeyi ölçebiliriz. Bu alet ile 3D yazıcılar için önemli olan minimum duvar kalınlığını ölçmemiz oldukça kolaylaşır. Çizim Kuralları : Evet, şimdi neye baktığımızı biliyoruz ve bundan sonra neler yapabileceğimizi görmemiz gerekiyor. Aşağıda bir STL çiziminde kritik olabilecek unsurların bir listesi vardır. Eğer modeliniz bu unsurlardan sınıfı geçiyorsa o zaman modeliniz büyük olasılıkla 3D yazıcıda yazdırılabilir demektir. Aşağıdaki kurallar aynı zamanda Shapeways upload filtresindeki kuralları yansıtır:
3D Modelinizi Onarma : Eğer bir şekilde modelinz yukarıda bahsedilen STL kurallarına uymuyorsa , o zaman modelinizi onarmak için genelde izlemeniz gereken yol şu olmalıdır: Hacmi düzeltme: Yukarıda da bahsettiğimiz gibi modeliniz belirtilen hacim aralıklarında olmalıdıri özellikle minimum hacim önemlidir. Yine daha önce arayüzü anlatırken bahsettiğimiz ölçeklendirme (scale) düğmesini de hatırlayınız. Bu düğme yardımıyla modelinizi istenilen değerlerde ayarlayabilirsiniz. İpucu: Meshlab'da bir düzenleme yapıyorsanız Uzunlık Değerini değiştirmeniz gerekir.Mesela 1m yerine 1mm yazarsınız.Sonradan modelinizi orijinal boyutlarına getirmek isterseniz 1000 katsayısı ile mevcut rakamı çarparsınız olur biter. Normalleri ,bozuk kenarları ve delikleri onarma: Bu sorunları düzeltmek için Netfabb'da ekranın sağ üst köşesindeki "onar" düğmesine tıklayınız.Kırmızı artı işaretine tıklandığında ekranın sağ tarafında yeni bir arayüz açılır. Ekranın sağ alt köşesinde yer alan auto-update kutucuğunun içerisinin işaretli olduğundan emin olun.Bu şekilde onarma işleminden sonra hataların ne kadarlık kısmının onarıldığını görme olanağınız olur. Bu işaretlemeyi de yaptıktan sonra otomatik onarma işlemini yapabilirsiniz. "Automatic repair" düğmesine basın , ekranda bir seçenek penceresi açılacaktır. Bu aşamada onarma seçeneklerinden bir tanesini seçmeniz istenir: "Default" veya "Basit" onar seçenekleri. "Default" seçeneğini seçmenizi öneririz. Bu sayede Netfabb'ın sunduğu tüm onarma kabiliyetlerini kullanmış olursunuz. Onarma seçeneklerini isteğe bağlı ayarlayabilirsiniz , ama buna gerek yoktur. Tüm bu aşamalardan sonra modelinizin istatistik(sayısal) değerlerinin değişmesi gerekir. Sonuçta aşağıdakine benzer bir durumda olmalıdır , modelinizin sayısal verileri: 0 bozuk kenar 0 geçersiz oryantasyon 0 delik 1 kabuk (eğer dosyanızda sadece bir nesnenin çizimi varsa.) Dosya içerisinde birden fazla kabuk olması kötü değildir, fakat tek bir kabuk (nesne) olması her zaman için daha iyidir. Tüm negatif durumlar onarıldıktan sonra "Apply repair" düğmesine basınız. Ve onarılmış parçanın eski parça üzerine yazılmasına (değiştirilmesine) onay verin , olay bitmiştir. Rengi Kırmızı çıkan bir modeli düzeltme: Modelinizde düzeltilemeyen küçük bir kaç nokta varsa bu yerlerin rengi kırmızı görünür , bu iyi bir durum değildir. fakat modelinizin tamamına yakını kırmızıysa (%99'dan fazlası) o zaman bu durumu bir komut yardımıyla düzeltebiliriz: Part>invert normals. Daha sonra "yes" e basılarak onay verilir.Aşağıdaki tamamen kırmızı görünen bir modele güzel bir örnektir: İPUCU: İşlemi yapmadan önce modelinizi seçmeyi untmayın. (modeli çevreleyen yeşil prizma modelinizin seçili olduğunu ifade eder.) Modelinizi Kaydetme : Eğer yeni STL dosyanızı kaydetmek isterseniz , bunu sol üst köşede bulunan Part > Export Part > as STL (binary) seçeneklerini kullanırız. Kaynak : www.shapeways.com
Tabii burada sanki bir sağlık taraması gibi bir durum anlaşılıyor. Ama işin aslı tabii ki öyle değil. Gelecek yıl Dünya Kupası için Avrupa'da turnede olan Brezilya Takımının 23 futbolcusunun dijital 3D görüntü dosyaları oluşturuldu. Brezilyalı Globo firmasının organizatörlüğünde gerçekleştirilen 3D taramaları Cenova'da Artec 3D firması gerçekleştirdi. Elde rahatça tutulabilen Artec Eva 3D scanner'ı ile tüm takımın tepeden tırnağa taranması 5 saat gibi bir sürede gerçekleştirilmiş . 3D tarama anında Dante'nin kıvırcık saçları biraz problem çıkarmış , ayrıca Marcelo da gülmekten yerinde duramadığı için 3D tarama tekrar tekrar yapılmak zorunda kalınmış. Elde edilen taramalar tüm vücut taraması olmasına karşın Globo'dan alınan bilgilere göre kafa 3D modelleri başka bir hareketli sanal vücut modelleriyle birleştirilip , kullanılacaklarmış. Leopoly , web browser tabanlı bir 3D model oluşturma platformudur. Bu uygulamayı kullanarak bilgisayarınıza herhangi bir program kurmadan çeşitli 3D modelleri oluşturmak mümkündür. Uygulama geliştiricisi , daha önce de blog sayfalarımızda adından bahsettiğim Leonar3Do firmasıdır. Leopoly'de oluşturacağınız tüm 3D modeller üyelerin kullanımına açık olarak paylaşılır. Siz de başka birisinin oluşturduğu model üzerinde değişiklikler yaparak kendi tasarımınızı oluşturabilirsiniz. Buradaki amaç 3D modeli , topluluk aracılığıyla düzenleyerek en mükemmel hale getirmektir. Modeli her düzenleyen artı bir özellik ve katma değer ilave edecektir. Her ne kadar model evrim geçirse de ortaya oldukça hoş tasarımlar çıkarılması amaçlanmış. Leopoly , henüz beta aşamasındadır. Yani tüm özellikleri henüz test aşamasındadır. Ancak siteyi bu haliyle de kullanabilirsiniz. Üyelik ücretsizdir. Paralı seçeneği de mevcuttur. ücretli seçenekte daha fazla şekillendirme seçeneği sunulmakta ve mouse dışında , firmanın kendi tasarım aracı olan bird de kullanılabilmektedir. İşte sizlere 3D yazıcıların günlük hayatımızdaki pratik kullanım alanlarından bir kaç örnek:
STL dosyaları için temel kurallar: 3D yazıcılarla yapılabilecekler sınırsızdır, fakat kullandığı malzeme teknolojisi açısından dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır.Aşağıda 3D yazıcılar için modelinizi hazırlarken dikkat etmeniz gereken temel kurallar özetlenmiştir: 1- Çiziminizi solid olarak yapın , yüzey oluşturarak değil , böylesi daha kolaydır: 3D yazıcılar yüzey yaparak oluşturulan CAD dosyalarını yazdıramazlar. Dosya "solid" olarak oluşturulmuş bir CAD dosyası olmalıdır. Duvar kalınlıkları en az 1mm ölçüsünde olmalıdır. Fakat "sıfır" değerinde bir kalınlığa kesinlikle sahip olmamalıdır. (Çizim programında çizdiğimiz bir düzlem genellikle "sıfır" ölçüsünde bir kalınlığa sahiptir.Bu nedenle yüzeyleri birleştirerek 3D model oluşturulmamalıdır.) Eğer yüzeyleri birleştirerek 3D model oluşturacaksak , o zaman oluşturduğumuz modelde yüzeyler arasında boşluk bırakmamaya dikkat etmemiz gerekir.(Modelimiz "su geçirmez" olmalıdır. 4. önerimize göz atınız.) 2-Paylaşılan kenar olmamalıdır: CAD dosyanızda bulunan iki veya daha fazla nesne çizimi arasında paylaşılan kenar veya ortak kenarlar olmamalıdır. Aralarında en azından 0,1 mm gibi bir boşluk olması gerekir. Veya içiçe geçmiş olmaları , kaynaşmış olmaları gereklidir. 3-Normaller , normal yerlerinde olsun , lütfen :) "Normal" ler CAD dosyalarında bir yüzeye dik olarak çıkan ve yüzeyin hangi yüzünün iç , hangi yüzünün dış olduğunu belirten referans dikmeleridir. Ters dönmüş bir normal , bilgisayara yüzeyin iç ve dış yüzey bilgilerini yanlış olarak tanıtır. Böyle bir durumu ücretsiz yazılım Netfabb Studio Basic ile kolayca onarabiliriz. 4-Yüzeyleri kapatın: Yazıcıda nesnenizi yazdırmaya başlamadan önce çizim dosyanızı açık yüzey olup olmadığı konusunda tekrar kontrol etmelisiniz.Açık yüzeyden, model yüzeyi üzerinde gezinirken yüzeyden modelin içine bulduğumuz geçit veya gedikleri anlarız. Böyle durumlara genellikle modeli oluştururken yüzeyleri kullandıysak rastlarız. Veya model oluşturulduktan sonra kaydetme aşamalarında veya STL'e dönüştürme aşamalarında da rastlayabiliriz. Böyle yerleri tesbit edip , kapatmak için de Netfabb Studio Basic ücretsiz yazılımını kullanabiliriz. 5-İçi boş modeller: Eğer büyük hacimli bir nesne oluşturuyorsanız içini boşaltmanızı tavsiye ederiz. Bu sayede modelin içerisinde kullanacağınız malzemeden tasarruf edip , modelinizi daha ucuza getirebilirsiniz. Kalınlıkları her zaman için en az 1mm olacak şekilde ayarlayın. 6-Yazıcınızın limitlerini her zaman akılda tutun: Her makinanın kendine özgü bir baskı hacmi vardır. Bu hacmin dışında , daha büyük olarak nesne bastırmak isterseniz o zaman mutlaka ekleme yapılmak zorunda kalınacaktır. Çünkü Baskı hacmi eklentisiz nesne yazdırabileceğimiz en büyük hacmi simgeler. MiniFabrikam'da kullandığımız baskı hacmini kontrol ediniz. Eğer daha büyük model istiyorsanız çiziminizi sizin için büyütüp , uygun yerlerinden bölebiliriz. 7-Ölçeği küçültme: Modelinizi mümkün olan en küçük ölçüye getirmeniz fiyatlandırmada çok büyük farklar ortaya çıkaracaktır. Söz gelimi modelinizi yarı yarıya küçültürseniz maliyeti sekize bölmüş olursunuz. Küçük olarak ölçeklendirme yaparken olması gereken duvar kalınlık inceliğinin altına düşülmemeye özen gösterilmelidir.(1 mm). Bu konuya özellikle çok büyük ölçüye sahip modellerin(örnek: mimari modellerin) küçültülmeleri sırasında özellikle dikkat etmek gerekir. 8-Boşluklara dikkat edin: Hareketli parçalar arasındaki boşluk en az 0,5mm olmalıdır. Daha az olursa o zaman parçalar birbirine yapışabilir ve serbest hareket etmeleri zorlaşır.Model hazırlanırken çok sık yapılan hatalardan bir tanesi hareket boşluğunun "sıfır" olarak çizilmesidir.Yazdırmadan önce mutlaka kontrol edin ve boşluğun ölçüsünün "sıfır" olmadığından emin olun. Bu kontrolleri Minifabrikam'da sizler için yapıyoruz. 9-İnce kol sendromu: Eğer yaptığınız çizimde ince kollar varsa, ve bu kolların uçlarında ağırlık teşkil eden parçalar da mevcutsa o zaman yazdırma esnasında veya sonrasında bu kolların eğilme veya kırılma olasılıkları çok fazla demektir.Bu durumla özellikle modelleri küçültürken karşılaşırız. Çiziminizi ölçeklendirirken, çizimde kolların ucunda yük asılıysa bu noktaya dikkat etmeyi unutmayın.
Kaynak: www.3dprint-uk.co.uk Tinkercad benzeri bir 3D çizim programı daha: Shapesmith.net Web bazlı , doğrudan browserdan çizim yapabileceğiniz bir çizim ortamı sunuyor. Çizim aracının nasıl kullanılacağına dair eğitici video ve sayfaları bünyesinde barındırıyor. STL uzantılı dosyayı elde etme olanağı sunuyor. Hatta çizimi doğrudan Replicator G'ye aktarabiliyor. Oluşturduğunuz dosyaları isterseniz thingiverse.com'a da aktarabilirsiniz. Kullanımı ücretsizdir. Üyelik oluşturup hemen kullanmaya başlanabilir. Aşağıdaki videoda shapesmith'de 3D çizim oluşturulması, bir satranç pulu olan "kale" dizayn edilerek özetlenmiş: |
Geçmiş Yazılar
March 2023
|